Rosyjska brygada strzelców zmotoryzowanych

W wyniku reform Serdiukowa podstawową jednostką wojsk lądowych Federacji Rosyjskiej stała się brygada. Większość z brygad to brygady strzelców zmotoryzowanych. Strukturę takiej brygady (z prawie 4400 ż.) ustalono na koniec 2008 roku na [1, 2]:

• 2-3 bataliony strzelców, w skład którego wchodzi około 530 żołnierzy (w tym pluton snajperów), 40-43 (wg niektórych źródeł kompania ma 2 wozy w dowództwie) wozów bojowych (BMP-1/2/3 lub MT-LB lub BTR-70/80/82 oraz ich odmian, np. rozpoznawczej czy dowódczej, w każdym drużyna m.in. z RPG-7), 6-12 moździerzy (kalibru 120 mm 2S12 lub 2S34 albo 82 mm 2B14, dość często w konfiguracji mieszanej), 6-9 wyrzutni ppk 9M131 (zasięg 1.5 km), a szczegółowo prezentuje się tak:
  
  Szczegóły lepiej oglądać w pełnym rozmiarze. Autorem powyższego fantastycznego rysunku (a także zalinkowanych poniżej) jest Caddaric79 (dobry rocznik :)).
• 1-2 bataliony czołgów, z 41 czołgami rodziny T-72 (T-72B, T-72B(M)A, T-72B1, T-72B3, T-90, T-90A);
• artyleria (ok. 680 ż.), w tym:
• bateria dowodzenia i rozpoznania artylerii (szef artylerii), z radarem Zoopark-1, 2 radarami SNAR-10 i systemem dźwiękowej lokalizacji źródła wystrzału AZK-7,
• 1-22 dywizjony artylerii samobieżnej po 18 haubic każdy, niekoniecznie tego samego typu, ale wybrane z 2S1, 2S3, 2S5, 2S19.
• dywizjon artylerii rakietowej z 18 wyrzutniami BM-21 Grad,
• dywizjon artylerii przeciwpancernej, z 6 holowanymi działami MT-12 Rapira (proces zastępowania samobieżnymi 2S25 jak na schemacie dopiero się zaczął) i 24 (choć częściej 12 lub 18) samobieżnymi wyrzutniami ppk typu 9P162, 9P135 lub 9P148 (choć najnowsze opracowania już ją pomijają - np NTW 11/2017).
• obrona przeciwlotnicza (ok. 300 ż), w tym:
• pluton dowodzenia i radiolokacyjnego rozpoznania (szef OPL), z radarem zakresu metrowego 1L119 i radarem niskich wysokości 35N6,
• przeciwlotniczy dywizjon rakietowy, z 12 wyrzutniami 9A331 Tor-M1 lub 9K33 Osa, radarami 35N6 i radarem 9S18,
• przeciwlotniczy dywizjon artyleryjsko-rakietowy, z 6 systemami artyleryjsko-rakietowymi 2S6 lub artyleryjskimi ZSU-23-4, 6 systemami rakietowymi 9K35 Strzała 10 i 27 naramiennymi wyrzutniami Igła,
• rozpoznanie, w tym:

  

  Następca BRDM-2 w kompanii rozpoznawczej czyli Tigr, for. wikimedia.
• pluton rozpoznania i wywiadu (szef rozpoznania), z wozem nagłaśniającym 3S-88,
• batalion (choć wg innych kompania [NTW 11/2017]) rozpoznawczy, którego strukturę pozwalam sobie pokazać, żeby podkreślić że jest to de facto batalion ISTAR, a typowego rekonesansu (i to nie bojowego) jest tam 1 kompania z 10 pojazdami rodziny GAZ-2330 Tigr, poza tym kompania rozpoznania technicznego (z 6 Tigrami i 2 radarami PSNR-8) oraz kompania wywiadu sygnałowego ( z system R-381T, od 1.5 do 1000 MHz, zasięg 40 km dla sygnałów z ziemi i 100 km dla sygnałów z powietrza),
  
  
• batalion inżynieryjno-saperski (lub kompania), z:
• kompanią minerską z 3 nożowymi ustawiaczami min GMZ-3;
• kompanią drogową z 4 spycharkami samobieżnymi BAT-2, 2 równiarkami DZ-180A, 4 mostami TMM-3 (po 10 m każdy), 2 wyrzutniami ładunków wydłużonych UR-77,  przewozi też 4 trały czołgowe KMT-7 i 12 KMT-6;
• kompanią techniczną z 2 koparkami okopów MDK-3, 2 typu BTM-4M (100 m/godz.), 2 spycharkami BAT-2;
• kompanię mostową z plutonem transporterów pływających (7 PTS-2, 1 pojazd rozpoznania dna) i 2 plutonami parków pontonowych PP-91, w każdym 6 łódek, 2 części końcowe i 16 środkowych;
• batalion łączności, z 1 punktem łączności satelitarnej, 
• batalion remontowy, z 5 pojazdami ewakuacyjnymi BREM-1,

  

  Pojazd ewakuacyjny BREM-1, fot. military-today.com

• batalion zabezpieczenia materiałowego, z kompaniami transportu amunicji, paliwa, pożywienia i wyposażenia oraz wsparcia (z myjnia, pralnią, krawcami, itp.) 
• kompania walki elektronicznej, z :
• 4 pojazdami R-330B, zakłócającymi w zakresie 30-100 MHz, może zakłócać sygnały AM, FM, CW, SSB, ISB, FSK, PSK (zakłócanie dla nich do 3 częstotliwości) i PFT (jednej), moc zakłócania 1 kW, ciągła praca do 8 godzin,
• 2 pojazdami R-378B zakłócającymi w zakresie 1,5-30 MHz,
• 2 pojazdami R-934B zakłócającymi w zakresie 100-400 MHz,
• 1 pojazdem R-330Ż zakłócającym systemy łączności satelitarnej i telefonii komórkowej;
• kompania obrony przed bronią masowego rażenia, z plutonem rozpoznania, plutonem oczyszczania i plutonem miotaczy ognia,
• kompania medyczna, z 9 lekarzami i dentystą,
• kompania snajperów,
• pluton dowodzenia, z 16 psami, 2 wozami bojowymi i 5 osobową drużyną FSB,
• szkolenie, w tym: pluton instruktorów, pluton trenażerów i poligon,
• gazeta, drukarnia, orkiestra i klub.

Takich brygad SZ FR miały na koniec 2014 roku 35 (oraz 11 baz sprzętu dla kolejnych tyluż brygad), w tym:

• siedem w Zachodnim, graniczącym z NATO i Polską, Okręgu Wojskowym: 9., 25., 27., 79. (we Flocie Bałtyckiej), 80., 138., 200. (we Flocie Północnej) i dwie bazy: 99. (w czasie W 13.), 216. (w czasie W 4.);
• dziewięć w Centralnym OW : 15., 21., 23., 28., 32., 35., 55., 74.,  a także wzmocniona drugim batalionem czołgów 201. baza w Tadżykistanie i 103. baza sprzętu (84. brygada w czasie W);
• dziesięć w Południowym OW : 17., 18., 19., 20., 131. brygada w Abchazji, 136., 205., 693. w Płd. Osetii oraz 73. i 76. w Armenii;
• oraz dziewięć we Wschodnim OW: 36., 38., 39., 57., 59., 60., 64., 69., 70. oraz osiem baz: 225. (29. w czasie W), 230. (88. w czasie W), 234. (92. w czasie W), 237. (89. w czasie W), 240. (90. w czasie W), 243. (92. w czasie W), 245. (93. w czasie W), 247. (94. w czasie W);

Podział terytorium Rosji na okręgi wojskowe, źródło: wikipedia.org

Podobną strukturę miały brygady czołgów, z tym że miały tylko 1 batalion strzelców zmotoryzowanych, a za to 3 bataliony czołgów, ale po 3 kompanie (31 czołgów w batalionie). Nie posiadają także dywizjonu ppanc. Takie brygady na koniec 2013 roku były 3: 5. w Ułan-Ude (WOW), 6. w Mulino (ZOW) i 7. w Czebarkulu (COW).

Analogiczny do w/w jednostek zakres zadań mogło wykonywać jeszcze kilka nietypowych związków taktycznych, np. 2. dywizja strzelców zmotoryzowanych, 4. dywizja czołgów czy 7. pułk strzelców zmotoryzowanych, ale to już tematy na inne posty.

Od początku prac mówiono o podziale brygad strzelców zmotoryzowanych na 3 kategorie: ciężką (z BMP), średnią (na BTR) i lekką (na samochodach opancerzonych). W 2012 roku na forum odvaga2004 Виктор Иванович Мураховский przekazał informację o nowej strukturze jednostek ciężkich. W skrócie przedstawia ją poniższy rysunek:

Struktura ciężkiej rosyjskiej brygady z 2012 r., http://ljrate.ru/post/9108/28061

liczyć ma ponad 4600 ż (oraz 142 BMP i 84 czołgi), a szczegółowo w jej skład mają wchodzić:

• dowództwo i sztab (wg postu z odvaga2004 - 73 ż.),
• 2 bataliony strzelców, po 534 ż i 52 BMP, każdy mający w składzie:
• 3 kompanie strzelców po 15 BMP,
• bateria 6 moździerzy 120 mm,
• kompania wsparcia, z plutonem medycznym (4 poj.), plutonem remontowo-ewakuacyjnym (z 8 pojazdami ewakuacyjnymi BREM-1, 2 dźwigami i 4 ciężarówkami) i plutonem zabezpieczenia (z 38 ciężarowkami i 9 przyczepami),
• pluton ppanc. z 6 pojazdami z ppk,
• pluton dowodzenia, z 2 BMP i 3 transporterami,
• 2 bataliony czołgów, po 214 ż i 42 czołgi, każdy mający w składzie:
• 4 kompanie po 10 czołgów,
• kompania wsparcia, m.in. z 5 pojazdami ewakuacyjnymi BREM-1,
• pluton dowodzenia, z 2 czołgami i 1 BMP,
• artyleria:
• 2 dywizjony haubic samobieżnych,
• bateria artylerii rakiet (6 BM-21),
• bateria ppanc. (12 9P162),
• dywizjon przeciwlotniczy, mający w składzie:
• 12 wyrzutni 9A331 Tor-M1,
• 8-16 systemów artyleryjsko-rakietowych 2S6,
• 6 systemów rakietowych 9K35 Strzała 10,
• 9 naramiennymi wyrzutniami Igła,

  

  Odpalenie rakiety Igła, for. defensereview.

• batalion rozpoznawczy, z 442 ż, mający w składzie:
• kompanie rozpoznawczą na pojazdach Ryś/Tigr,
• kompanię rozpoznawczą z 14 BMP/BMR,
• kompanię rozpoznawczego wsparcia batalionów z 12 BMP/BMR,
• kompanię rozpoznania sygnałowego (jw.),
• kompanię bezzałogowców bliskiego zasięgu (26 БКБД25, 5 БКБД100, niestety symbole jeszcze dla mnie nie jasne),
• kompanię bezzałogówców średniego zasięgu (4 БКБД),
• plutony wsparcia (z co najmniej 3 BMP),
• batalion dowodzenia,
• batalion inżynieryjno-saperski,
• batalion zabezpieczenia materialno-technicznego,
• kompania walki elektronicznej,
• kompania obrony przed bronią masowego rażenia,
• kompania medyczna,
• szkolenie, w tym kompania ubezpieczenia procesu szkolenia (рота обеспечения учебного процесса) i poligon,
• gazeta, drukarnia, orkiestra i klub.

Wg kolejnych informacji koncepcja zawiera też brygady z 1 batalionem czołgów i 3 strzelców. Do końca 2013 roku nie ma informacji o implementacji w/w struktury w jednostkach. Dodatkowo struktura ta budzi kilka wątpliwości (choćby wzrost rozmiaru dywizjonu plot w zakresie 2S6 i połączenia de facto 2 dywizjonów w jeden przy spadku ilości wyrzutni rakietowych), toteż należy ją moim zdaniem traktować jako przybliżoną. Niestety od końca 2013 r. bardzo zmniejszyła się ilość dostępnych źródeł internetowych (likwidacja forum ryadovoy.ru czy strony warfare.be, szczęśliwie duże fragmenty są dostępne na http://web.archive.org/).

I jeszcze akapit o taktyce działania w/w związków taktycznych. Brygady mają za zadanie w obronie zabezpieczyć pas o szerokości 20 km. Natomiast w ataku kluczowe było uzyskanie lokalnej przewagi na poziomie co najmniej 4 do 1, lokalnej - czyli liczonej na pododdziałach 2-3 poziomy niższych od dowodzonego (dla dowódcy pułku/brygady - na poziomie kompanii lub plutonu). I zasadniczo do ataku niezbędne było dysponowaniem dywizjonem artylerii na każdy batalion sił obrońcy.