Wojska Lądowe Federacji Rosyjskiej

Wojska Lądowe stanowią największy składnik SZ FR liczących około 766 tys. żołnierzy. Szacowane są łącznie na 250-280 tys.. Jak całe SZ FR podzielone są na 4 okręgi:

Podział terytorium FR na okręgi wojskowe, źródło: wikipedia

Zachodni Okręg Wojskowy z dowództwem w Sankt Petersburgu, graniczy z NATO, Białorusią i Ukrainą. Dysponuje potencjałem równoważnym 13 rosyjskich brygad ogólnowojskowych, nie licząc oddziałów lądowych Flot, i 3 baz sprzętu (każda dla 1 brygady), a w jego skład wchodzą:

• 1. Armia (Seljatino)
• 2. Dywizja Strzelców Zmotoryzowanych (Kalininiec):
• 1. pułk czołgów,
• 1. pułk strzelców, 140 BTR-80/82A, 41 T-72, 18 2S3, 8 2B11, 18 2B14,
• 15. pułk strzelców, 123 BMP-2, 41 T-72, 18 2S3, 8 2B11, 18 2B14,
• 147. pułk artylerii samobieżnej, 36 2S19, 18 BM-21,
• 1117. pułk przeciwlotniczy, 6 Strzała-10, 12 Tor i 6 Tunguska,
• 1174. dywizjon przeciwpancerny, 12 ppk Konkurs-M,
• 87. batalion czołgów, 41 T-72; 
• bataliony: rozpoznawczy, łączności, inżynieryjno-saperski, zabezpieczenia materiałowego, medyczny, ochrony przed bronią masowego rażenia (lub kompania), walki radio-elektronicznej (lub kompania),
• kompania bezzałogowych statków powietrznych.
• 4. Dywizja Czołgów (Naro-Fomińsk):
• 12. pułk czołgów, 94 T-80, 30 BMP-3, 18 2S3,
• 13. pułk czołgów, 94 T-80, 30 BMP-3, 18 2S3, 
• 423. pułk strzelców
• 275. pułk artylerii samobieżnej, 18 2S19, 18 BM-21, 6 2S34,
• 538. pułk przeciwlotniczy, 6 Strzała-10, 12 Tor i 6 Tunguska;
• 6. Brygada Czołgów (Mulino, T-72B3, BMP-3, 2S3, Osa, Tunguska, 2S12),  
• 27. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Widnoje-4, T-90A, BTR-82A, BMP-3, 2S1, Konkurs-M),
• 112. Brygada Rakiet (Szuja, Iskander),
• 6. Armia (Agalatowo)
• 25. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Władimirskij Łagier, Obwód Pskowski, wyposażona z ważniejszych sprzętów w MT-LB, 2S3, 2B14, 9K113, Osa, Tunguska, szczegółowa struktura brygad została przedstawiona w osobnym poście),
• 138. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Kamienka, Obwód leningradzki, T-72B3, MT-LB, 2S3, Nona-K, Tor, Tunguska, 9K113),
• 9. Brygada Artylerii (18 2S19, 8 Uragan, w każdej też przynajmniej 1 dywizjon ppanc. z 18 9K113, 6 MT-12) i 26. Brygada Rakiet (Iskander, obie w Łudze),
• oraz jednostki wsparcia (brygada logistyczna, brygada dowodzenia, brygada plot z systemami Buk, pułk inżynieryjny, batalion OPBMR, itp.);
• 20. Armia (Woroneż)
• 3. Dywizja Strzelców Zmotoryzowanych (obw. woronezki, Boguczar, BMP-2, 2S19, 2B14, Tunguska, Konkurs-M)
• 245. pułk strzelców zmotoryzowanych
• 252. pułk strzelców zmotoryzowanych
• 752. pułk strzelców zmotoryzowanych
• 237. pułk czołgów
• 9. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Niżny Nowogród, planowane przebazowanie do Boguczaru, T-72B3, BMP-3, 2S3, Osa, Tunguska, 2S12, Konkurs-M),
• 144. Dywizja Strzelców (Jelnia, obw. Smoleński,)
•  228. pułk czołgów
• 182. pułk strzelców zmotoryzowanych
• 254. pułk strzelców zmotoryzowanych
• 488. pułk strzelców zmotoryzowanych
• 1. Brygada Czołgów (Boguczar,, T-72B3, BMP-3, 2S3, Osa, Tunguska, 2S12),  
  
• 23. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Bałujki, obw. białogrodzki, BTR, 2S3, 9K113, Osa, Tunguska, 2S12),
• 28. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych ([1], Klincy, obw. briański, BMP-2, 2S3/2S19, Tunguska),
• 288. Brygada Artylerii (Mulino, 8 Uragan, 18 2A65B, 9K113),
• 448. Brygada Rakiet (Durniewo, obwód kurski, 12 Toczka-U),
• 99. Baza Przechowywania i Napraw (Twer, 2S19, Tunguska, na czas W 13. brygada strzelców, przy czym najszybszym sposobem uaktywnienia jest transport samych stanów osobowych z innej jednostki),
• oraz jednostki wsparcia;



T-90A z 27. Brygady Strzelców Zmotoryzowanych, vitalykuzmin.net

• 79. Brygada Artylerii Rakietowej (Twer, 12 2S7, 12 Smiercz), 
• 45. Brygada Artylerii Wielkiej Mocy (Tambow, 12 2S7M, 12 2S4) [PSZ 4/17]
• 2. Brygada Specjalnego Przeznaczenia (Psków, 25 BTR, 11 D-30, 8 BM-21),
• 16. Brygada Specjalnego Przeznaczenia (Tambów),
• Zgrupowanie Rosyjskich Wojsk w Naddniestrzu,
• 22. Centralna Rezerwowa Baza Czołgów (Bui, T-90), 
• 467. Okręgowe Centrum Szkolenia / 44. szkolny pułk pancerny (Kowrow, obw. włodzimierski),
• 523. szkolny pułk zmechanizowany (Pakino, obw. włodzimierski)
• 216. Baza Przechowywania i Napraw (Pietrozawodsk, w czasie W 4. brygada strzelców, MT-LB, 2S1, 2B14, ZSU-23-4, 9K113),
• 7014. Baza Sprzętu i Napraw (Ługa, 18 2S19, 36 2S5, 16 Uragan, 12 MT-12),
• jednostki wsparcia (np. brygady obrony plot z systemami S-300W, Buk, brygada OPBMR, brygady wywiadu elektronicznego, brygady kolejowe, pułk mostowy, pułki inżynieryjne, brygada dowodzenia, brygada logistyczna, składy, itp.);

Strategiczne Połączone Dowództwo Północ, z dowództwem w Severomorsku, o potencjale, w jego skład wchodzą:

• 14. Korpus Armijny
• 80. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Alakurtti, MT-LB, 2S3, Nona-K, Tor, Tunguska),
• 200. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (MT-LB, 2S3, BM-21) w Peczendze
• 61. Brygada Piechoty Morskiej w Sputniku (80 MT-LB, 59 BTR, 12 2S1, 21 2S9);

Centralny Okręg Wojskowy, z dowództwem w Jekaterynburgu, o potencjale 8 brygad i 1 bazy, graniczy z Kazachstanem, Mongolią i w Górach Ałtaj z Chinami, a w jego skład wchodzą:

• 2. Armia (Samara),
• 15. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Roszczinskij, BTR, 2B14),
• 21. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Tockoje, 82 T-72, BMP-2, 2S19, 9K113, Osa, Tunguska, 12 2S34, 18 2S12),
• 30. Brygada Lekka (Samara) [NTW 10/2017],
• 92. Brygada Rakiet (Iskander) i 385. Brygada Artylerii (obie w Tockoje, 72 2S19),
• 950. Pułk Artylerii Rakietowej (Buzułuk, 24 Uragan),
• 41. Armia (Nowosybirsk),
• 32. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Nowosybirsk, BTR, 2S3, Osa),
• 35. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Ałejsk, BMP-1, 2S19, Osa),
• 55. (Górska) Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Kyzil, MT-LB, 2S3, Tor),
• 74. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Jurga, BMP-2, 2S3, 9P149, Osa, Tunguska),
• 120. Brygada Artylerii (Jurga, 16 Uragan, 18 9P149, 72 2A65B)
• 90. Dywizja Czołgów (Czebarkul, Osa, holowane haubice D-30)
• 6. pułk czołgów
• 80. pułk czołgów
• 239. pułk czołgów
• 228. pułk piechoty zmotoryzowanej
• 400. pułk artylerii samobieżnej
• 201. Baza Wojskowa (Duszanbe, Tadżykistan, 54-86 T-72, 123 BMP-2, 36 2S3, 12 Osa, 18 2S12, 6 ZSU-23-4, 24 BM-21),
• 103. Baza Przechowywania i Napraw (Jarkowo, w czasie W 84. brygada strzelców, T-72, 2S1, ZSU-23-4),
• 3. Brygada Specjalnego Przeznaczenia (Toliatti),
• 24. Brygada Specjalnego Przeznaczenia (Nowosybirsk),
• 119. Brygada Rakiet (Jelanskij,12 Toczka-U),
• 232. Pułk Artylerii Rakietowej (Czebarkul, 12 Uraga),
• 2544. Baza Czołgów (Kozulka, Krasnojarsk, T-64, używane na Ukrainie);

Południowy Okręg Wojskowy z dowództwem w Rostowie n. Donem, graniczy z Ukrainą, Gruzją, Azerbejdżanem i Kazachstanem, a na morzu również z NATO, dysponuje potencjałem 11 brygad, a w jego skład wchodzą:

• 49. Armia (Stawropol)
• 4. Baza Wojskowa (Cchinwali, Południowa Osetia, wcześniej 893. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych, BMP-2, 2S3, 2B14, 9K113, Buk, Tunguska, Toczka-U, 6 Smiercz, BM-21),
• 7. Baza Wojskowa (Gudauta, Abchazja, wcześniej 131. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych, T-90, BTR, 2S3, 2B14, 9K113, Osa, Tunguska),
• 33. Górska Brygada Rozpoznawcza (Majkop, 2-3 bataliony MT-LB, 2S12, dywizjon 2S1, batalion rozpoznania),
• 34. Górska Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Storożewaja-2, bez czołgów, MT-LB, 2S12, dywizjon 2S1);
• 58. Armia (Władykaukaz, Północna Osetia)
• 42. Dywizja Strzelców Zmotoryzowanych
• 8. górski pułk strzelców zmotoryzowanych (Borzoj, bez czołgów, MT-LB, 2B14, 2S3, 9K111, Osa, Tunguska, BM-21, 12 Tigr),
• 17. pułk strzelców zmotoryzowanych (Szali, MT-LB, 2S3, 9K113, Osa, Tunguska, 2B14, 12 Tigr)
• 18. pułk strzelców zmotoryzowanych (Chankała k. Groznego / Kalinowskaja, BTR, 2S3, 9K113, Tor, Tunguska, 2S12, Tornado),
• 19. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Sputnik k. Władykaukazu, T-90/A, BMP-3, 2S19, 9K113, Tor, Tunguska, 2S12),
• 136. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Buinaksk (Dagestan), T-90, BMP-3, 2S3, 9K113, Tor, Tunguska, 2B14, 12 Tigr),
• 205. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Budiennowsk, MT-LB, 2S3, 9K113, Tor, Tunguska, 2B14),
• rozwiązana [PSZ 4/15, s. 128] 100. Brygada Rozpoznawcza (Mozdok, Tigr);



Wyrzutnie Tornado-G z 20. Brygady Strzelców, vlg-media.ru

• 150. Dywizja Strzelców Zmotoryzowanych (Nowoczerkask, 2-3 pułki strzelców, 1-2 pułki czołgów (łącznie 4), pułk artylerii, pułk przeciwlotniczy - w trakcie formowania do 2020 r.),
• 47. Dywizja Obrony Terytorialnej (Krym),
• 20. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Wołgograd, 82 T-90/A, 150 BMP-3, 18 2S19, 36 2S3, 12 2S34, 18 2S12, 9K113, Tunguska, Tor, Tornado-G, 12 Tigr),
• 10. Brygada Specjalnego Przeznaczenia (Molkino, Tigr),
• 22. Brygada Specjalnego Przeznaczenia (Aksaj, Rostów n. Donem, Tigr),
• 102. Baza Wojskowa (Armenia, 74 T-72, 46 BMP-2, 84 BMP-1, 91 BTR-70, 12 2S1, 56 D-30, 8 2S12, 8 BM-21)
• 1. Brygada Rakiet (Krasnodar, Iskander),
• 291. Brygada Artylerii (Troickaja, 8 Uragan, 36 2A65B, 18 Chryzantema),
• 439. Brygada Artylerii Rakietowej (Znamiensk, 12 Smiercz),
• 943. Pułk Artylerii Rakietowej (Krasnooktiabrskij, 24 Uragan),
• 7016. Baza Sprzętu i Napraw (Majkop, 36 2A65B, 12 MT-12);

Wschodni Okręg Wojskowy, z dowództwem w Chabarowsku, graniczy z Mongolią, Chinami, a na morzu z Japonią i Stanami Zjednoczonymi, dysponuje potencjałem odpowiadającym 12 brygadom i 8 bazom, a w jego skład wchodzą:

• 5. Armia (Ussurijsk):
• 57. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Bikin, BMP-1, 2S1, Osa, Tunguska),
• 59. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Siergiejewka, BMP-1, 2S3, Osa, ZSU),
• 60. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Sibircewo, BMP-1, 2S19, Osa, ZSU),
• 70. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Ussurijsk, MT-LB, 2S19, Buk, ZSU),
• 237. Baza Przechowywania i Napraw (w czasie W 89. Brygada, Bikin, 2S1, ZSU),
• 245. Baza Przechowywania i Napraw (w czasie W 93. Brygada, Lesozavodsk, 2S1, ZSU),
• 247. Baza Przechowywania i Napraw (w czasie W 94. Brygada, Sibirtsevo, 2S3, 2S1, ZSU),
• 305. Brygada Artylerii (Ussurijsk, 8 Uragan, 18 2S5 - zastępowane przez 2A65B);
• 29. Armia (Czita):
• 36. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Borzja, BMP-2, 2S3, Buk, Tunguska),  
• 200. Brygada Artylerii (Gornyj, 16 Uragan, 18 2S19, 18 2A65B),
• 225. Baza Przechowywania i Napraw (w czasie W 29. Brygada, Jasnaja, 2S3, ZSU);
• 35. Armia (Biełogorsk):
• 38. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Biełogorsk, BMP-2, 2S5, Tor, Tunguska),

  

  Czołgi Wschodniego Okręgu Wojskowego na platformach kolejowych, informnapalm.org

• 64. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Kniazie-Wołkonskoje, BMP-2, 2S1, Osa, Tunguska),
• 69. Brygada Osłony (Babstowo, batalion czołgów, 3 bataliony BMP-1, ZSU),
• 240. Baza Przechowywania i Napraw (w czasie W 90. Brygada, Biełogorsk, 2S3, ZSU),
• 243. Baza Przechowywania i Napraw (w czasie W 92. Brygada, Chabarowsk, 2S1, ZSU);
• 36. Armia (Ułan Ude):
• 5. Brygada Czołgów (Ułan Ude, T-72B3, BMP-1, 2S3, Osa, Tunguska),
• 37. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Kiachta, T-72, BMP-2, 2S1, Osa, Tunguska),
• 227. Baza Przechowywania i Napraw (w czasie W 87. Brygada, Diwizionnaja, 2S1, ZSU);
• 68. Korpus Armijny (Jużno-Sachalińsk):
• 18. Dywizja Artyleryjsko-Maszynowa (18 пулеметно – артиллерийской дивизии, Gorjaczje Kliuczi, 94 T-72, 36 2A36, 18 D-30, Buk, ZSU, 18 BM-21, Smiercz), z 
• 18. lub 46 pułk artyleryjsko-maszynowy (Łagunnoje),
• 49. pułk artyleryjsko-maszynowy (Gorjaczje Kliuczi),



Wyrzutnia Smiercz z 18. Dywizji Artyleryjsko-Maszynowej, voenpro.ru

• 39. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Jużno-Sachalińsk, 2S5, Osa, Tunguska);
• 230. Baza Przechowywania i Napraw (w czasie W 88. Brygada, Dacznoje, BMP-2, 2S3, ZSU),
• 14. Brygada Specjalnego Przeznaczenia (Ussurijsk),
• 20. Brygada Rakiet (Spassk-Dalnyj, Toczka-U),
• 103. Brygada Rakiet (Drowianaja / Ułan Ude, Iskander),
• 107. Brygada Rakiet (Birobidżan, Iskander),
• 165. Brygada Artylerii (Biełogorsk, 8 Uragan, 18 2A65B),
• 338. Brygada Artylerii Rakietowej (Nowosysojewka, 18 Uragan),
• 7020. Baza Sprzętu i Naprawa (Ussurijsk, 54 2S5, 16 Uragan, 18 MT-12);  

Należy dodać, że floty poszczególnych mórz czy oceanów również dysponują jednostkami lądowymi. Dotyczy to nie tylko Okręgu Kaliningradzkiego, ale również:

• Floty Czarnomorskiej, ze stacjonującymi na Krymie:
• 128. Brygada Obrony Wybrzeża, Perewalnoje, koło Simferopola, wliczając batalion piechoty górskiej,
• 810. Brygada Piechoty Morskiej (Sewastopol, 52 BMP-2, 46 BTR, 28 MT-LB, 18 2S1, 2S9, Osa), w tym:
• 382. Batalion Piechoty Morskiej (Temrjuk, 61 BMP-2, 7 BTR i 6 MT-LB);
• 8. Pułk Artylerii, wyposażony m.in. w systemy 9M123, 9A53-G czy 2A65,

  

  Wyrzutnia ppk 9M123 Chryzantema-S, armyrecognition.com

• 2 bataliony rakiet przeciwokrętowych (w składzie 11. Brygady Artylerii i Rakiet Obrony Wybrzeża z Noworosyjska), w tym 1 mobilny (system K300P) i jeden w kompleksie podziemnych bunkrów (z SS-N-3B),
• 1096. Pułk przeciwlotniczy z Osa-AKM,
• Floty Kaspijskiej, z 414. batalionem piechoty morskiej (Kaspijsk, 30 MT-LB, 6 2S9) i 727. batalionem piechoty morskiej (Astrachań, 27 BTR, 6 2S9);
• Floty Pacyfiku, ze 155. Brygadą Piechoty Morskiej we Władywostoku (120 BTR, 18 2S1 i 18 2S9).

Po ostatniej reformie jednostki wojskowe o aktywnych nazwach powinny być obsadzone w 95-100%. Natomiast bazy są jednostkami bardzo silnie skadrowanymi (na poziomie kilku procent). Powyższe zestawienie nie obejmuje baz rezerwy, np. Centralnej Bazy Rezerwy Czołgów w Bui, gdzie przechowuje się sprzęt i podobno przynajmniej raz na 5 lat używa go.

Natomiast co do samej reformy: Udała się w aspekcie nowych brygad, eliminacji masowej mobilizacji jako koniecznego elementu działania armii czy zwiększenia szkolenia. Prace nad poprawą połączonych działań trwają. Natomiast wciąż problemem pozostaje brak ludzi, a przez to podział na jednostki regularne (nie w pełni ukompletowane i ze starszym sprzętem) oraz wybrane jednostki ciągłej gotowości. Wciąż do działania kierowane są 1/3 jednostek, a często z brygad strzelców tylko pojedyncze baterie artylerii.

Z zastosowania do powyższego organizacji rosyjskich brygad strzelców oraz arytmetyki :), wychodzą następujące ilości sprzętu, w porównaniu z Military Balance 2013:

Sprzęt lądowy:	ZOW	COW	POW	WOW	Razem	Uwagi	MB'13	Rezerwa
Czołgi, w tym:	918	590	443	926	2877	-	2800	18000
T-72B/BA/BM/B3	877	509	238	926	2631	1250 T-72B	2500	6500
T-90/A	41	-	205	-	246	186 T-90A	300	200
BWP i TO, w tym:	2100	1293	1621	2345	8765		17000	14500
BMP-1	-	120	84	880	1084	-	1450	7000
BMP-2	512	643	166	1200	2521	527 zmod.	3500	1500
BMP-3	220	-	270	-	490	400 zmod.	500	-
BTR-70/80/82A	629	410	381	145	1655	1200 BTR-82A (i 323 do 2018)	5780	4000
MT-LB	739	120	600	120	1579	300 MT-LBM	4490	2000
Artyleria:	1287	1086	974	1763	5444	-	6573	23695
haubice samob.	599	432	390	732	2153	-	1961	4050
2S1	112	72	48	288	520	100 2S1M	495	1800
2S3	289	198	288	216	991	30 2S3M	836	1000
2S5	36	-	-	138	174	40 2S5M	198	800
2S19	162	162	54	90	468	240 2S19M2 i 144 2S19M1	450	150
haubice hol.	77	112	150	107	564	-	835	12215
D-30	23	40	78	29	288	-	585	4200
2A65	18	72	72	42	204	-	200	600
2A36	36	-	-	36	72	-	50	1100
moźdz. 120 mm	191	180	110	330	1027	-	920	b.d.
artyleria rakietowa	342	296	252	456	1346	-	1142	2920
122 mm	250	220	186	350	1006	-	836	2120
220 mm	32	52	32	66	182	-	200	700
300 mm	12	-	18	4	34	-	106	-
działa ppanc	78	66	72	138	354	100 mm	526	2000

Powyższe zestawie w sumach uwzględnia również wyposażenie rosyjskich Wojsk Powietrzno-Desantowych obejmujące 936 BMD, 380 BTR-R/RD/ZD, 90 BTR, 118 D-30 i 216 2S9/2S34.

Należy również zauważyć, że podstawowym wyposażeniem dywizjonów ppanc. są pociski 9M113 (zasięg 4 km, z lat 70-tych, zmodernizowane w 1991 do przebijalności 800 mm RHA).

Źródła:

1. http://warfare.be (niestety obecnie płatna, dane na bazie webarchive z 2013 r., np. z sierpnia)
2. http://www.defmin.fi/files/2840/Andrey_Frolov_Russian_army_SPb_25_04_2014.pdf

Rosyjska brygada strzelców zmotoryzowanych

W wyniku reform Serdiukowa podstawową jednostką wojsk lądowych Federacji Rosyjskiej stała się brygada. Większość z brygad to brygady strzelców zmotoryzowanych. Strukturę takiej brygady (z prawie 4400 ż.) ustalono na koniec 2008 roku na [1, 2]:

• 2-3 bataliony strzelców, w skład którego wchodzi około 530 żołnierzy (w tym pluton snajperów), 40-43 (wg niektórych źródeł kompania ma 2 wozy w dowództwie) wozów bojowych (BMP-1/2/3 lub MT-LB lub BTR-70/80/82 oraz ich odmian, np. rozpoznawczej czy dowódczej, w każdym drużyna m.in. z RPG-7), 6-12 moździerzy (kalibru 120 mm 2S12 lub 2S34 albo 82 mm 2B14, dość często w konfiguracji mieszanej), 6-9 wyrzutni ppk 9M131 (zasięg 1.5 km), a szczegółowo prezentuje się tak:
  
  Szczegóły lepiej oglądać w pełnym rozmiarze. Autorem powyższego fantastycznego rysunku (a także zalinkowanych poniżej) jest Caddaric79 (dobry rocznik :)).
• 1-2 bataliony czołgów, z 41 czołgami rodziny T-72 (T-72B, T-72B(M)A, T-72B1, T-72B3, T-90, T-90A);
• artyleria (ok. 680 ż.), w tym:
• bateria dowodzenia i rozpoznania artylerii (szef artylerii), z radarem Zoopark-1, 2 radarami SNAR-10 i systemem dźwiękowej lokalizacji źródła wystrzału AZK-7,
• 1-22 dywizjony artylerii samobieżnej po 18 haubic każdy, niekoniecznie tego samego typu, ale wybrane z 2S1, 2S3, 2S5, 2S19.
• dywizjon artylerii rakietowej z 18 wyrzutniami BM-21 Grad,
• dywizjon artylerii przeciwpancernej, z 6 holowanymi działami MT-12 Rapira (proces zastępowania samobieżnymi 2S25 jak na schemacie dopiero się zaczął) i 24 (choć częściej 12 lub 18) samobieżnymi wyrzutniami ppk typu 9P162, 9P135 lub 9P148 (choć najnowsze opracowania już ją pomijają - np NTW 11/2017).
• obrona przeciwlotnicza (ok. 300 ż), w tym:
• pluton dowodzenia i radiolokacyjnego rozpoznania (szef OPL), z radarem zakresu metrowego 1L119 i radarem niskich wysokości 35N6,
• przeciwlotniczy dywizjon rakietowy, z 12 wyrzutniami 9A331 Tor-M1 lub 9K33 Osa, radarami 35N6 i radarem 9S18,
• przeciwlotniczy dywizjon artyleryjsko-rakietowy, z 6 systemami artyleryjsko-rakietowymi 2S6 lub artyleryjskimi ZSU-23-4, 6 systemami rakietowymi 9K35 Strzała 10 i 27 naramiennymi wyrzutniami Igła,
• rozpoznanie, w tym:

  

  Następca BRDM-2 w kompanii rozpoznawczej czyli Tigr, for. wikimedia.
• pluton rozpoznania i wywiadu (szef rozpoznania), z wozem nagłaśniającym 3S-88,
• batalion (choć wg innych kompania [NTW 11/2017]) rozpoznawczy, którego strukturę pozwalam sobie pokazać, żeby podkreślić że jest to de facto batalion ISTAR, a typowego rekonesansu (i to nie bojowego) jest tam 1 kompania z 10 pojazdami rodziny GAZ-2330 Tigr, poza tym kompania rozpoznania technicznego (z 6 Tigrami i 2 radarami PSNR-8) oraz kompania wywiadu sygnałowego ( z system R-381T, od 1.5 do 1000 MHz, zasięg 40 km dla sygnałów z ziemi i 100 km dla sygnałów z powietrza),
  
  
• batalion inżynieryjno-saperski (lub kompania), z:
• kompanią minerską z 3 nożowymi ustawiaczami min GMZ-3;
• kompanią drogową z 4 spycharkami samobieżnymi BAT-2, 2 równiarkami DZ-180A, 4 mostami TMM-3 (po 10 m każdy), 2 wyrzutniami ładunków wydłużonych UR-77,  przewozi też 4 trały czołgowe KMT-7 i 12 KMT-6;
• kompanią techniczną z 2 koparkami okopów MDK-3, 2 typu BTM-4M (100 m/godz.), 2 spycharkami BAT-2;
• kompanię mostową z plutonem transporterów pływających (7 PTS-2, 1 pojazd rozpoznania dna) i 2 plutonami parków pontonowych PP-91, w każdym 6 łódek, 2 części końcowe i 16 środkowych;
• batalion łączności, z 1 punktem łączności satelitarnej, 
• batalion remontowy, z 5 pojazdami ewakuacyjnymi BREM-1,

  

  Pojazd ewakuacyjny BREM-1, fot. military-today.com

• batalion zabezpieczenia materiałowego, z kompaniami transportu amunicji, paliwa, pożywienia i wyposażenia oraz wsparcia (z myjnia, pralnią, krawcami, itp.) 
• kompania walki elektronicznej, z :
• 4 pojazdami R-330B, zakłócającymi w zakresie 30-100 MHz, może zakłócać sygnały AM, FM, CW, SSB, ISB, FSK, PSK (zakłócanie dla nich do 3 częstotliwości) i PFT (jednej), moc zakłócania 1 kW, ciągła praca do 8 godzin,
• 2 pojazdami R-378B zakłócającymi w zakresie 1,5-30 MHz,
• 2 pojazdami R-934B zakłócającymi w zakresie 100-400 MHz,
• 1 pojazdem R-330Ż zakłócającym systemy łączności satelitarnej i telefonii komórkowej;
• kompania obrony przed bronią masowego rażenia, z plutonem rozpoznania, plutonem oczyszczania i plutonem miotaczy ognia,
• kompania medyczna, z 9 lekarzami i dentystą,
• kompania snajperów,
• pluton dowodzenia, z 16 psami, 2 wozami bojowymi i 5 osobową drużyną FSB,
• szkolenie, w tym: pluton instruktorów, pluton trenażerów i poligon,
• gazeta, drukarnia, orkiestra i klub.

Takich brygad SZ FR miały na koniec 2014 roku 35 (oraz 11 baz sprzętu dla kolejnych tyluż brygad), w tym:

• siedem w Zachodnim, graniczącym z NATO i Polską, Okręgu Wojskowym: 9., 25., 27., 79. (we Flocie Bałtyckiej), 80., 138., 200. (we Flocie Północnej) i dwie bazy: 99. (w czasie W 13.), 216. (w czasie W 4.);
• dziewięć w Centralnym OW : 15., 21., 23., 28., 32., 35., 55., 74.,  a także wzmocniona drugim batalionem czołgów 201. baza w Tadżykistanie i 103. baza sprzętu (84. brygada w czasie W);
• dziesięć w Południowym OW : 17., 18., 19., 20., 131. brygada w Abchazji, 136., 205., 693. w Płd. Osetii oraz 73. i 76. w Armenii;
• oraz dziewięć we Wschodnim OW: 36., 38., 39., 57., 59., 60., 64., 69., 70. oraz osiem baz: 225. (29. w czasie W), 230. (88. w czasie W), 234. (92. w czasie W), 237. (89. w czasie W), 240. (90. w czasie W), 243. (92. w czasie W), 245. (93. w czasie W), 247. (94. w czasie W);

Podział terytorium Rosji na okręgi wojskowe, źródło: wikipedia.org

Podobną strukturę miały brygady czołgów, z tym że miały tylko 1 batalion strzelców zmotoryzowanych, a za to 3 bataliony czołgów, ale po 3 kompanie (31 czołgów w batalionie). Nie posiadają także dywizjonu ppanc. Takie brygady na koniec 2013 roku były 3: 5. w Ułan-Ude (WOW), 6. w Mulino (ZOW) i 7. w Czebarkulu (COW).

Analogiczny do w/w jednostek zakres zadań mogło wykonywać jeszcze kilka nietypowych związków taktycznych, np. 2. dywizja strzelców zmotoryzowanych, 4. dywizja czołgów czy 7. pułk strzelców zmotoryzowanych, ale to już tematy na inne posty.

Od początku prac mówiono o podziale brygad strzelców zmotoryzowanych na 3 kategorie: ciężką (z BMP), średnią (na BTR) i lekką (na samochodach opancerzonych). W 2012 roku na forum odvaga2004 Виктор Иванович Мураховский przekazał informację o nowej strukturze jednostek ciężkich. W skrócie przedstawia ją poniższy rysunek:

Struktura ciężkiej rosyjskiej brygady z 2012 r., http://ljrate.ru/post/9108/28061

liczyć ma ponad 4600 ż (oraz 142 BMP i 84 czołgi), a szczegółowo w jej skład mają wchodzić:

• dowództwo i sztab (wg postu z odvaga2004 - 73 ż.),
• 2 bataliony strzelców, po 534 ż i 52 BMP, każdy mający w składzie:
• 3 kompanie strzelców po 15 BMP,
• bateria 6 moździerzy 120 mm,
• kompania wsparcia, z plutonem medycznym (4 poj.), plutonem remontowo-ewakuacyjnym (z 8 pojazdami ewakuacyjnymi BREM-1, 2 dźwigami i 4 ciężarówkami) i plutonem zabezpieczenia (z 38 ciężarowkami i 9 przyczepami),
• pluton ppanc. z 6 pojazdami z ppk,
• pluton dowodzenia, z 2 BMP i 3 transporterami,
• 2 bataliony czołgów, po 214 ż i 42 czołgi, każdy mający w składzie:
• 4 kompanie po 10 czołgów,
• kompania wsparcia, m.in. z 5 pojazdami ewakuacyjnymi BREM-1,
• pluton dowodzenia, z 2 czołgami i 1 BMP,
• artyleria:
• 2 dywizjony haubic samobieżnych,
• bateria artylerii rakiet (6 BM-21),
• bateria ppanc. (12 9P162),
• dywizjon przeciwlotniczy, mający w składzie:
• 12 wyrzutni 9A331 Tor-M1,
• 8-16 systemów artyleryjsko-rakietowych 2S6,
• 6 systemów rakietowych 9K35 Strzała 10,
• 9 naramiennymi wyrzutniami Igła,

  

  Odpalenie rakiety Igła, for. defensereview.

• batalion rozpoznawczy, z 442 ż, mający w składzie:
• kompanie rozpoznawczą na pojazdach Ryś/Tigr,
• kompanię rozpoznawczą z 14 BMP/BMR,
• kompanię rozpoznawczego wsparcia batalionów z 12 BMP/BMR,
• kompanię rozpoznania sygnałowego (jw.),
• kompanię bezzałogowców bliskiego zasięgu (26 БКБД25, 5 БКБД100, niestety symbole jeszcze dla mnie nie jasne),
• kompanię bezzałogówców średniego zasięgu (4 БКБД),
• plutony wsparcia (z co najmniej 3 BMP),
• batalion dowodzenia,
• batalion inżynieryjno-saperski,
• batalion zabezpieczenia materialno-technicznego,
• kompania walki elektronicznej,
• kompania obrony przed bronią masowego rażenia,
• kompania medyczna,
• szkolenie, w tym kompania ubezpieczenia procesu szkolenia (рота обеспечения учебного процесса) i poligon,
• gazeta, drukarnia, orkiestra i klub.

Wg kolejnych informacji koncepcja zawiera też brygady z 1 batalionem czołgów i 3 strzelców. Do końca 2013 roku nie ma informacji o implementacji w/w struktury w jednostkach. Dodatkowo struktura ta budzi kilka wątpliwości (choćby wzrost rozmiaru dywizjonu plot w zakresie 2S6 i połączenia de facto 2 dywizjonów w jeden przy spadku ilości wyrzutni rakietowych), toteż należy ją moim zdaniem traktować jako przybliżoną. Niestety od końca 2013 r. bardzo zmniejszyła się ilość dostępnych źródeł internetowych (likwidacja forum ryadovoy.ru czy strony warfare.be, szczęśliwie duże fragmenty są dostępne na http://web.archive.org/).

I jeszcze akapit o taktyce działania w/w związków taktycznych. Brygady mają za zadanie w obronie zabezpieczyć pas o szerokości 20 km. Natomiast w ataku kluczowe było uzyskanie lokalnej przewagi na poziomie co najmniej 4 do 1, lokalnej - czyli liczonej na pododdziałach 2-3 poziomy niższych od dowodzonego (dla dowódcy pułku/brygady - na poziomie kompanii lub plutonu). I zasadniczo do ataku niezbędne było dysponowaniem dywizjonem artylerii na każdy batalion sił obrońcy.

Gotowość bojowa

Rosja, wojna o Południową Osetię, 2008 r.. Rosyjskie Siły Pokojowe w Osetii składały się z 4 batalionowych grup taktycznych i 2 kompanii Specnazu. Tuż za rosyjską granicą stacjonowały siły wzmocnienia na wypadek konfliktu w składzie 2 batalionowych grup taktycznych. Dalej stacjonowały jednostki Północnokaukaskiego Okręgu Wojskowego, formalnie znaczna ich część była w gotowości bojowej, co oznaczało że 1/3 sił miała być gotową do wyruszenia w ciągu 24 godz.

Rosyjscy żołnierze desantują się z poduszkowca w trakcie ćwiczeń.

6. sierpnia rozpoczęła się wstępna wymiana ognia. 7. sierpnia o 23:30 rozpoczęła się gruzińska ofensywa, rosyjskie siły pokojowe w Osetii otrzymały o niej informacje telefonicznie o 23:45 wraz z zapewnieniem, że dopóki nie będą interweniować, nie będą atakowane. 8. sierpnia o 1.00 w nocy Sztab Generalny Rosji nakazał siłom wzmocnienia (w/w 2 batalionowym grupom taktycznym) wejście do akcji, wyruszyły w ciągu 30 min, po kolejnych 30 min pierwsza z nich była już w Osetii. Najprawdopodobniej o 2.00 Prezydent FR wydał zgodę na wejście sił rosyjskich na terytorium Południowej Osetii. O 3.00 w nocy ogłoszono alarm w części oddziałów Północnokaukaskiego Okręgu Wojskowego, m.in. w 19. Dywizji (503. pułk strzelców), 42. Dywizji (70. i 71. pułk strzelców oraz 50. pułk artylerii), a także wydano rozkaz udania się do Osetii batalionowej grupie bojowej z 76. Dywizji Powietrzno-Desantowej z Pskowa (odległego o ponad 2000 km). O 10.00 do akcji weszło rosyjskie lotnictwo.

Samoloty z Pskowa zaczęły startować o 16.00. Pierwsza kompania batalionu pow.-des. z Noworosyjska została załadowana na okręty desantowe około 19.00, reszta batalionu do końca dnia. Przed zachodem słońca również pierwsze małe okręty wyruszyły w kierunku Abchazji, większe (klasy krążownik i niszczyciel) wyruszyły 9. sierpnia około 16. 9. sierpnia około 15.30 do walki włączyły się pododdziały Specnazu. Po 40 godzinach od ogłoszenia alarmu, 9. sierpnia o 20.00 pojawił się w rejonie działań 503. pułk strzelców (trasa wg Google Maps na 10 g.). W nocy z 9. na 10. sierpnia zaczęły docierać jednostki 42. Dywizji (marsz o długości 300 km) oraz weszła do walki batalionowa grupa z 76. DPD. 10. sierpnia przerzucono z użyciem śmigłowców 4 bataliony powietrzno-desantowe i dowieziono koleją ich sprzęt z Noworosyjska. Dotarła także kolejna batalionowa grupa z 76. DPD.

Rosyjscy żołnierze w drodze do Płd. Osetii

Podsumowując: w ciągu 72 godzin (pierwsze znaczące jednostki po 48 godzinach) do walki weszło ponad 15 tys. żołnierzy (ponad 25 batalionów), z czego 2/3 stacjonowały w odległości drogowej około 300 km, 10% dotarło koleją z odległości 600-700 km, większość pozostałych sił zaś dotarła mostami powietrznymi z odległości nawet 2000 km.

W wyniku tej wojny przywódcy FR podjęli decyzję o koniecznej gruntownej reformie SZ, gdyż nie spełniły one oczekiwań. Kluczowym powodem transformacji było przejście do armii ciągłej gotowości.

Jak śmiesznie przy tym wygląda deklaracja NATO o budowie "szpicy", która w 48-72 godziny wprowadzi do działania 650 ż, a w ciągu 5-7 dni - 5 do 7 tysięcy. Na kolejne trzeba będzie czekać 30-45 dni.