czwartek, 25 lutego 2016

Obrona Krajów Bałtyckich a sprawa Polska

RAND Corporation opublikowała na początku roku raport na temat możliwości obrony przez NATO swoich 3 krajów bałtyckich.

Z Polskiej perspektywy kluczowe wydają się następujące wnioski:
  • W obecny stanie NATO nie jest w stanie obronić Łotwy ani Estonii przed rosyjskim atakiem. Potencjalne konsekwencje porażki są bardzo poważne, z upadkiem NATO włącznie, dlatego i Polska powinna się zaangażować w stworzenie 3 ciężkich brygad sił lądowych NATO gotowych do obrony Łotwy i Estonii w ciągu kilku dni oraz odpowiednich dla nich sił wsparcia. 
    Wyrzutnia rakiet WR-40 fot. altair.com.pl
  • USA nie dysponują w Europie wystarczającą ilością artylerii. Rosja w zakładanym scenariuszu, poza pododdziałami wsparcia grup taktycznych, użyła 3 dywizjonów artylerii lufowej, 5 dywizjonów BM-21 i 2 dywizjonów Uragan. Aby przeciwnik nie osiągnął nadmiernej przewagi (powyżej 1.8) obrona powinna dysponować co najmniej 4 dywizjonami wyrzutni rakiet (w SZ RP jest ich 7) oraz 2 dywizjonami artylerii lufowej (w SZ RP poza dywizjami jest ich 5), oczywiście o co najmniej zbliżonych możliwościach.
  • Wydaje się, że SZ RP dałyby radę wydzielić brygadę zmechanizowaną, dywizjon armat i 1-2 dywizjony WR-40 które mogłyby wziąć udział w obronie krajów bałtyckich w opisanych scenariuszach.
  • Atak na tyle zaskakujący, by uniemożliwił transport ciężkiego sprzętu NATO, ogranicza użyte przez Rosję środki do 1 batalionowej grupy taktycznej (lub dywizjonu w przypadku artylerii) z każdej brygady lub pułku z Zachodniego Okręgu Wojskowego oraz z Wojsk Powietrzno-Desantowych. Jest to zgodne z moją analizą;
  • Lotnictwo NATO nie było w stanie zmienić przebiegu walk na lądzie, ale było w stanie prowadzić równorzędną walkę z przeciwnikiem w powietrzu - wystarczy więc, że zapewnimy wystarczający opór wojsk lądowych;
  • Jednostki lekkie mają wartość tylko jeśli dysponują mobilnością taktyczną (opancerzonymi środkami transportu), środkami ppanc. i plot oraz artylerią;
Należy dodać, że po przeprowadzeniu opisanych w raporcie symulacji, ale przed opublikowaniem raportu, Stany Zjednoczone podpisały porozumienia SOFA w wyniku których w Polsce i krajach bałtyckich znajdzie się batalion operacyjny, dowództwo i część jednostek wsparcia Opancerzonego Brygadowego Zespołu Bojowego (ABCT), a pozostałe 2 bataliony znajdą się w Niemczech oraz Bułgarii i Rumunii [NTW 3/2016, s. 13]. Oprócz zaś nich będzie jeszcze w Europie sprzęt dla kolejnej takiej brygady.

Podane w raporcie siły rosyjskie są o mniej więcej 1/3 większe niż wynika z opisu (o 1 batalionowej grupie z każdej brygady czy pułku). Ale nawet tak liczą około 250 czołgów, 800 bojowych wozów piechoty, 350 dział, 300 wyrzutni rakiet i 100 śmigłowców uderzeniowych. Jeśli porównamy je z Opancerzonym Brygadowym Zespołem Bojowym (ABCT) to się okaże, że ma on do dyspozycji blisko 90 czołgów i 160 bwp.

niedziela, 13 grudnia 2015

Wnioski taktyczno-techniczne z walk na Ukrainie

Fundacja Potomac na bazie rozmów z żołnierzami oraz wizyt na miejscu walk opracowała jako pierwsza wstępną wersję wniosków z walk na Ukrainie. Podstawowe konkluzje są następujące:
  1. Powszechna obecność bezzałogowców w ciągu dnia. Rosyjskie bsl okazały się trudne do zniszczenia, głównie dzięki małej sygnaturze termicznej i radarowej. Obserwowane były głównie stałe miejsca o wysokim prawdopodobieństwie pojawienia się wojsk (np. drogi czy mosty). Rosjanie unieszkodliwiali domowej produkcji bsl ukraińskie zakłócając sygnał GPS.
  2. Eleron-3SW, jeden z rosyjskich mini-bsl, fot. MO FR
  3. Bardzo wysoki poziom zniszczeń od ognia pośredniego. Artyleria, głównie rakietowa, naprowadzana przez bsl i atakująca w ciągu 10-15 min. od wykrycia celu, odpowiada za 85% stra. Bardzo wysokie (choć zmienne) było zużycie amunicji, nawet 400 pocisków na lufę dziennie. W armii rebelianckiej na każde 4 lufy artylerii klasycznej występują aż 3 wyrzutnie rakiet niekierowanych. Kluczowy okazuje się zasięg ognia oraz ogień przeciwartyleryjski. Rosjanie lokalizowali źródło sygnału aktywnych radarów przeciwartyleryjskich AN/TPQ-48 [s. 21] i je unieszkodliwiali. Skuteczne okazało się okopanie piechoty, ale ogranicza to obronę do statycznej.
  4. Odporność czołgów na broń przeciwpancerną tej samej generacji. Czołgi wyposażone w ERA Kontakt-1 był w zasadzie niezniszczalne dla środków ppanc bez prekursora, jak RPG-7 czy ppk produkowanych jeszcze w Związku Radzieckim przed 1989 rokiem.  Jedynym skutecznym środkiem ppanc SZ Ukrainy okazały się strzelające ogniem bezpośrednim armatohaubice 2S1, ale ich słaby pancerz powodował wśród nich znaczne straty. Obie strony bardzo rzadko używał nowoczesnych środków ppanc. Działania w Syrii [NTW 11/15, s. 57] pokazały że Kontakt-1 jest jednak nie odporny na RPG-29, Kornet, Metys-M czy TOW-2A. Po stronie rosyjskiej bardzo odporne okazały się czołgi T-90 wyposażone w aktywne systemy ochrony. Użycie nawet tylko kompanii takich czołgów decydowało o wynikach bitew.
  5. Niska przeżywalność lekkich pojazdów bojowych. Używane w konflikcie bojowe wozy piechoty (o słabym opancerzeniu, najcięższy to BMP-3 - 19t) okazały się bardzo podatne na zniszczenie ogniem artylerii oraz z dział 30 mm.
  6. Zniszczony we wschodniej Ukrainie BMP.
  7. Batalionowe grupy taktyczne. Obie strony działały pododdziałami na poziomie batalionu. Rosjanie dołączali do niech tylko armatohaubice 2S1 czy holowane D-30, ale również 2S3, D-20 a nawet baterie wyrzutni rakiet BM-21. Wynikało to tak z ich skuteczności, jak i niskiego stosunku sił do powierzchni.
  8. Szybka mobilizacja ograniczyła skalę działania przeciwnika. Przechwycone plany zajęcia całej Ukrainy na wschód od Dniepru oraz brak ich wykonania, sugerują że zaskakująco sprawnie wykonana mobilizacja i transport około 15 ukraińskich brygad w ciągu około miesiąca do granicy z Rosją ją powstrzymała. Kluczowe w powyższym planie były wielkie miasta: Kijów, Charków, Dniepropietrowsk.
  9. O wyniku bitew decydowała manewrowość, a tej bez opancerzenia i mobilnej obrony ppanc nie ma. Siły aeromobilne były używane bardzo rzadko, gdyż rosyjska obrona przeciwlotnicza skutecznie to uniemożliwiała.
Dla Sił Zbrojnych RP kluczowe jest pytanie czy są one gotowe na w/w zmiany w sposobie prowadzenia działań zbrojnych, a jeśli nie to co powinny w tym kierunku zrobić. Poniżej przedstawiam poszczególne zadania oczekiwane od SZ RP i stan możliwości ich realizacji na chwilę obecną jak i w perspektywie najbliższych lat. Kolorami oznaczyłem moją ocenę sytuacji:
  • czerwony - SZ RP nie są/będą przygotowane do realizacji zadania,
  • żółty - SZ RP są/będą przygotowane częściowo do realizacji zadania, lepiej niż SZ Ukrainy,
  • zielony - SZ RP są/będą przygotowane do realizacji zadania.
    Zadanie Stan na 2015 r. Perspektywy
    Wykrycie bezzałogowców Tylko wybrany najnowszy sprzęt SZ RP wykrywa tak małe obiekty, jest to  8 radarów Soła i 3 NUR-15M. 19 radarów Bystra, 5 kolejnych NUR-15M, niektóre typy radarów pola walki, np. Thales Squire SPO 0.01m2 z 6 km [NTW 11/15, s. 63], Ctrl+Sky
    Zwalczanie bezzałogowców do wys. 2000 m [1,2] (cena zestawu to 750 tys. $ (w tym 4 płatowce) wyposażeniem na poziomie kompanii Żadna z rakiet SZ RP nie przechwyci tak małego celu. Artyleria plot czyli ZU-23-2 ma prawdopodobieństwo zniszczenia bsl poniżej 15% [NTW 9/2008, s. 68] ZU-23-2SP z systemu Pilica ma mieć możliwość niszczenia bsl, ale planowany obecnie tylko do osłony lotnisk) [NTW 12/2011, s. 18]. Rakiety wydają się za drogie. Lepsza wydaje się amunicja AHEAD 30 mm, nawet wystrzeliwana z BWP. I taka jest zamawiana dla Rosomak. Choć idealne są działa napędowe jak M230 [NTW 11/17]
    Zwalczanie bezzałogowców do wys. 3600 m [1,2] Brak możliwości (jw.). Od 2017 rakiety Piorun.
    Zwalczanie bezzałogowców do wys. 6000 m [1,2], cena najnowszego rosyjskiego zestawu Forpost to 14 mln $ (w tym 3 płatowce). Brak możliwości (jw.). Od 2019 systemy rakietowe Wisła i Narew.
    Zakłócanie łączności bsl Brak możliwości. Brak jawnych planów.
    Wykrycie źródła ostrzału SZ RP posiadają 3 radary Liwiec oraz 25 radarów pola walki MSTAR, ale jest ich za mało dla kontroli całej linii styczności wojsk. Dodatkowo 7 Liwców, 53 radary pola walki i 19 radarów Bystra.
    Bsl z nawigacją inercyjną SZ RP już mają bsl o takich możliwościach. Zgodnie z planami będzie ich więcej.
    Zasięg artylerii lufowej klasycznej Krab mają zasięg 40 km, czyli więcej od najnowszej rosyjskiej powszechnie używanej 2S19. Jest ich jednak tylko 8. Planowana dostawa 120 szt. oraz poza tym kołowych Kryl o takim samym zasięgu.
    Zasięg artylerii lufowej specjalnej SZ Rosji i Białorusi dysponują, choć rzadko używanymi ze względu na  niską szybkostrzelność armatami 2S7 o zasięgu 55 km. Będąca w trakcie testów nowa rosyjska armatohaubica 2S35 ma podobno zasięg 70 km [NTW 6/2015, s. 20]. Aby jej przeciwdziałać można zakupić amunicję Volcano albo Denel VLAP [NTW 9/2014, s. 78].
    Zasięg artylerii rakietowej małych kalibrów Polska WR-40 Langusta używa pocisków o zasięgu 42 km, a wśród rosyjskich rakiet 122mm największy zasięg ma 9M521 - 40 km. To również więcej niż rosyjskie rakiety wystrzeliwane z systemu BM-27 Uragan. Problemem jest czas przygotowania do odpalania, ale modyfikacja została przygotowana. Trwają w Polsce pracę na wydłużeniem zasięgu do 49 km [NTW 2/2011, s. 39-40].
    Zasięg artylerii rakietowej dużych kalibrów Rosyjska wyrzutnia BM-30 Smerch o zasięgu do 100 km (choć większość typów rakiet do 70 km). Bardzo duża siła ognia - 67 ha/wyrzutnię [PSZ 2/16, s. 131]. Projekt Homar, najwcześniej w 2017 r.
    Skuteczne środki ppanc 264 wyrzutnie przenośne i 2675 pocisków Spike o wystarczającej skuteczności [NTW 12/15], brakuje środków mobilnych. Planowane od 2016/17 dostawy 206 wież ZSSW-30 ze zintegrowanymi wyrzutniami Spike. Modernizacja Hitfist.
    Wycofywane 2S1 warto zakonserwować, gdyż są skutecznym środkiem ppanc.
    Silnie opancerzone BWP Ani Rosomak, ani BWP-1 nie jest wystarczająco odporny [NTW 11/17] Niestety wciąż utrzymywany przez SG WP wymóg pływalności uniemożliwia uzyskania odpowiedniego poziomu ochrony.
    Gotowość do ruchu w czasie poniżej 10 min, przynajmniej na poziomie batalionu. Bo tylko ruch ratuje przed artylerią. I dotyczy to również czołgów. Kryl przechodzi z położenia marszowego w bojowe poniżej 60s, podobnie z powrotem. Liwiec potrzebuje 5 min.

    Poza wprowadzeniem do służby odpowiedniego sprzętu, konieczne wydają się również zmiany organizacyjne, w tym przede wszystkim:
    • Taktyka oparta o rozproszenie jest już wprowadzana w Wojskach Lądowaych, należy jednak dostosować do niej struktury, w tym:
      • kluczowym pododdziałem walki powinna być samodzielna batalionowa grupa taktyczna (np. analogiczna do Fińskiej, zwracam uwagę na duże nasycenie systemami kierowania ogniem artylerii w jednostkach liniowych):
        • grupa może być odpowiedzialny nawet za 40 km frontu,
        • w Rosji w jej skład wchodzi kompania czołgów, 3 kompanie piechoty, kompania przeciwpancerna, 2-3 baterie artylerii, w tym rakietowej, 2 baterie przeciwlotnicze,
        • radary zasięgu 40 km (jako Soła)
        • grupa powinna być w stanie wydzielać kompanie bojowe
    • zmniejszyć ilość brygad aeromobilnych do 1.
    Jest nad czym pracować.

    sobota, 19 września 2015

    Czołgi

    Trudno jest porównać uwzględniając wszystkie parametry najbardziej skomplikowany sprzęt wojsk lądowych jakim są czołgi, nawet w ograniczonym kontekście Polski i jej potencjalnych przeciwników. Na szczęście ostatnio pojawiło się sporo artykułów szczegółowo opisujących zalety i wady poszczególnych modeli, jak choćby:
    Poniżej spróbuję je posumować.

    Leopard 2A5 z SZ RP - fot. J. Sabak / D24
    Najlepszymi czołgami na wyposażeniu SZ RP są bez wątpienia 105 Leopard 2A5. Odporność jego wieży ma znaczne szanse zatrzymać nawet najnowsze rosyjskie pociski Swiniec-2, a znaczne kąty ruchomości wieży w połączeniu z dużą mobilnością uniknąć trafienia w kadłub. Jednak bez amunicji porównywalnej do DM53 szansa zniszczenia czołgów przeciwnika od frontu byłaby ograniczona do trafienia w obszar niechroniony pancerzem reaktywnym. Dlatego dobrze, że rozpoczęto, z pomocą Francji, proces pozyskania nowoczesnej amunicji przeciwpancernej, choć jego docelowy sukces przy pomocy krajowych producentów delikatnie mówiąc nie jest pewny. Po jej skutecznym wprowadzeniu czołg ten byłby lepszy od większości czołgów rosyjskich, zaś równy 225 T-90A. Ale do tego czasu w jednostkach rosyjskich zapewne zacznie pojawiać się T-14, w liczbie nawet 90 szt. rocznie. A jego pojawienie w jednostkach liniowych powinno wywołać modernizację 2A5 (np. armata L55), pomimo zastrzeżeń że nie jest planowana w ciągu najbliższych 15 lat.

    142 czołgi Leopard 2A4 są w gorszej sytuacji. Do używania amunicji DM53/63 wymagają modernizacji (oporników, powrotnika, wskaźnika odrzutu, pojemnika na denka i  łożysk armaty).
    Natomiast pancerz Leo2A4 jest znacznie słabszy od Leo2A5. Z większej odległości pokonać go mogą nie tylko penetratory Swiniec-1/2 z T-90A czy T-72B3 (710 szt. [360 do 2013, 296 w 2015, 50 do VII.2015] choć są wątpliwości czy wszystkie T-72B3 mają możliwość jej stosowania, pozostałe modele rosyjskich czołgów nie są przystosowane do odpalania pocisków o tej długości), ale z bliższej odległości nie wytrzyma nawet ostrzału starszych modeli. Po dostosowaniu do nowoczesnej amunicji i jej zakupie powinny być jednak w stanie stanowić przeciwwagę dla wszystkich.

    232 PT-91 (z czego ponad 150 w przechowywaniu) ma nie tylko znacznie słabszą odporność, ale również w zasadzie nie dysponuje amunicją zdolną pokonać czołowy pancerz przeciwnika. Taka amunicja o kalibrze 125mm nie jest produkowana poza Rosją. Jeśli dodamy do tego brak możliwości oddania celnego strzału w ruchu, pozostaje jedynie próba wykorzystania przewagi wobec czołgów starszych niż T-72B3, czy to w zakresie termowizji czy też wykorzystywania przez czołgi rosyjskie niekodowanej łączności [NTW 6/16]. Wobec planu pozostawienia ich w służbie przez najbliższe 15 lat konieczna wydaje się ich chociaż częściowa modernizacja (system stabilizacji armaty, modernizacja systemu kierowania ogniem już trwa) oraz wprowadzenie w znacznych ilościach możliwie najlepszej amunicji. Pozwoliłoby to na w miarę skuteczne działanie, pod warunkiem ostrzału czołgów przeciwnika od boku.

    środa, 21 stycznia 2015

    Wojska Powietrzno-Desantowe FR

    W Siłach Zbrojnych Federacji Rosyjskiej Wojska Powietrzno-Desantowe pełnią szczególną i niezwykłą rolę, podobnie jak w Stanach Zjednoczonych Korpus Piechoty Morskiej. Są osobnym rodzajem wojsk, przeznaczonym w dzisiejszych czasach przede wszystkim do przybycia na miejsce konfliktu jako pierwsi. Oprócz dysponowania dość ciężkim jak na wojska powietrzno-desantowe wyposażeniem (choć oczywiście lżejszym od typowych wojsk zmechanizowanych), prowadzą typową dla takich prawie specjalnych formacji selekcję i specjalistyczne szkolenie (tylko 20% stanowią poborowi), w efekcie czego są uważane za główną przyczynę sukcesu ostatnich konfliktów zbrojnych z udziałem Rosji:
    BMD-2 ze 106. DPD z Tuły na Ukrainie, fot. informnapalm.org
    • W 2008 r. w Południowej Osetii, pierwszą jednostką przybyłą jako wsparcie dla rosyjskich sił pokojowych (10. sierpnia, około 3 nad ranem) była batalionowa grupa taktyczna 104. pułku powietrzno-desantowego z Pskowa. Łącznie w konflikcie wzięło udział co najmniej 8 takich grup.
    • W konflikcie na Wschodniej Ukrainie wojska powietrzno-desantowe stanowią około 40% zaangażowanych sił, a gdy konieczne stało się bezpośrednie wsparcie rosyjskich pododdziałów w sierpniu 2014 r., stanowiły one około 60% zaangażowanych sił (6 batalionowych grup).
    Widząc potrzebę i skuteczność w/w wojsk w 2014 r. rozpoczęto proces ich dwukrotnego powiększenia do 2019 r. W jego efekcie na początku 2015 r. w skład Wozduszno-diesantnych wojsk wchodzą:
    • 7. (Górska) Dywizja Desantowo-Szturmowa z Noworosyjska:
    • 76. Dywizja Desantowo-Szturmowa z Pskowa:
    • 98. Dywizja Powietrzno-Desantowa z Iwanowa:
      • 217. pułk powietrzno-desantowy,
      • 331. pułk powietrzno-desantowy z Kostromy,
      • 1065. pułk artylerii z Kostromy,
      • 5. pułk przeciwlotniczy,
      • pododdziały wsparcia;
    • 106. Dywizja Powietrzno-Desantowa z Tuły:
      • 51. pułk powietrzno-desantowy,
      • 137. pułk powietrzno-desantowy z Riazania,
      • 1182. pułk artylerii z Naro-Fomińska,
      • 5. pułk przeciwlotniczy z Naro-Fomińska,
      • pododdziały wsparcia;
    • 11. Brygada Powietrzno-Desantowa z Ułan-Ude (z kompanią czołgów),
    • 31. Brygada Desantowo-Szturmowa z Uljanowska (2500 ż, 112 BMD-4M, 16 D-30, 100 BTR, kompania czołgów), do 2018 r. ma zostać przeformowana w 3 pułkową 104. Dywizję Desantowo-Szturmową (pułki w Uljanowsku, Engelsie i Orenburgu)
    • 56. Brygada Desantowo-Szturmowa z Kamyszyna (z kompanią czołgów),
    • 83. Brygada Powietrzno-Desantowa z Ussuryjska (z kompanią czołgów), 
    • 345. Brygada Desantowo-Szturmowa z Woroneża (w trakcie tworzenia do 2016 r.),
    • 45. Brygada Specjalna z Kubinki.
    Najnowszy wóz desantu BMD-4M wejdzie do służby w 2015, fot. altair
    Typowy pułk desantowo-szturmowy 101 BMD-1/2/3/4M (efektywnie prawie same BMD-1 i -2, wersja -3 powstała w 123 egz., a -4 w 60, przy czym planuje się by do 2020 BMD-4M zastąpił wszystkie wcześniejsze wersje), 13 BTR-ZD (przeciwlotnicze), 6 BTR-RD (ppanc.), 9 BTR-D, 18 2S9, 1550-1600 ż., a w jego skład wchodzą:
    • bataliony powietrzno-desantowy (po 33 BMD, 3 BTR-ZD, 3 BTR-D, 323 ż), w składzie:
      • dowództwo (1 nie uzbrojony BMD-1KSz, 3 ż),
      • 3 kompanie (po 10 BMD, 69 ż), w składzie:
        • dowództwo (1 BMD, 3-6 ż), w tym karabin snajperski 12,7 mm
        • 3 plutony (oprócz sprzętu drużyn 1 karabin snajperski 7,62 mm) po
          • 3 drużyny po 7 ż, w każdym: BMD, 1 lekki rkm (RPKS-74), 2 granatniki podwieszane, RPG-16D, RPG-26, RPO,
      • pluton przeciwlotniczy (3 BTR-ZD z 9 Igła, 22 ż),
      • pluton granatników automatycznych (3 BTR-D, 6 AGS-17, 18-27 ż),
      • pluton rozpoznawczy (3 BMD, 21 ż),
      • pluton łączności (BMD-1KSz, 2 ciężarówki, 14 ż),
      • pluton logistyczny (14 ciężarówek, w tym ambulans, 26 ż);
    • 2 bataliony desantowo-szturmowe (skład jw.),
    • dywizjon dział samobieżnych (18 2S9),
    • bateria przeciwpancerna (6 BTR-RD, każdy z 2 AT-4/5),
    • bateria przeciwlotnicza (4 BTR-ZD z 12 Igła, 6 ZU-23-2),
    • Przeciwlotniczy BTR-ZD, fot. military-today.com
    • kompania rozpoznania (2 BMD, 4 BRDM-2),
    • kompania inżynieryjno-saperska,
    • kompania łączności,
    • kompania wsparcia desantowego,
    • kompania wsparcia materiałowego,
    • kompania remontowa,
    • kompania medyczna,
    • pluton OPBMR,
    • pluton dowodzenia,
    • orkiestra.
    Pułk powietrzno-desantowy dysponuje 3 batalionami powietrzno-desantowymi.

    Brygady mają skład podobny do pułków, ale w batalionach desantowo-szturmowych jest też bateria dział, dywizjon artylerii dysponuje haubicami D-30, a zamiast kompanii rozpoznawczej jest batalion (z kompaniami rozpoznania, walki radioelektronicznej i bezpilotwców). Liczy około 2500 ż.

    Typowy zaś pułk artylerii liczy ok. 600 ż., a w jego skład wchodzą m.in.:
    • dywizjon dział samobieżnych (18 2S9),
    • dywizjon haubic (12 holowanych D-30 kalibru 122 mm),
    • dywizjon przeciwpancerny (do 18 BTR-RD, każdy z 2 AT-4/5),
    • pluton przeciwlotniczy (3 BTR-ZD z 9 Igła),
    Samobieżny armatomoździerz 2S9, podstawowe wsparcie WPD, fot. militaryphotos.net
    Typowy pułk przeciwlotniczy ma w składzie przede wszystkim:
    • dywizjon rakietowy (12 Strzała-10),
    • dywizjon artyleryjsko-rakietowy (ZU-23-2, Igła).
    Oprócz w/w jednostek w skład dywizji wchodzą:
    • batalion inżynieryjno-saperski (ok. 110 ż),
    • batalion łączności (ok. 250 ż.),
    • batalion napraw (ok. 180 ż.),
    • batalion logistyczny,
    • batalion rozpoznawczy (zawierający kompanie rozpoznawczą, walki radioelektronicznej, bezpilotowców, ale w 98. dywizji jest tylko kompania rozpoznawcza),
    • kompania wsparcia,
    • oddział medyczny.
    Z powyższego wynika, że batalionowa grupa taktyczna wydzielana przez Dywizję to 33 drużyny bojowe w BMD, do 12 2S9 (120 mm, 12.8 km, jak Rak), do 4 D-30 (122 mm, holowana, 21.9 km, jak 2S1), 6 granatników automatycznych, do 12 transporterów BTR-RD (z ppk o zasięgu 4 km) i do 4 BTR-ZD z działami 23 mm. Razem 44 AFVE (100% piechoty w rozumieniu Biddle'a) i do 16 jednostek artylerii.

    W celu osiągnięcia planowanych docelowo 72 tys. ż. w dywizjach pojawia się trzecie pułki, a także samodzielne bataliony czołgów (jeden na dywizję). Oprócz tego liczebność jednostek ma zostać powiększona. Proces został rozłożony w czasie do 2020 r.

    Źródła (nie wymienione w tekście):

    niedziela, 21 grudnia 2014

    Wojska Lądowe Federacji Rosyjskiej

    Wojska Lądowe stanowią największy składnik SZ FR liczących około 766 tys. żołnierzy. Szacowane są łącznie na 250-280 tys.. Jak całe SZ FR podzielone są na 4 okręgi:
    Podział terytorium FR na okręgi wojskowe, źródło: wikipedia

    Zachodni Okręg Wojskowy z dowództwem w Sankt Petersburgu, graniczy z NATO, Białorusią i Ukrainą. Dysponuje potencjałem równoważnym 13 rosyjskich brygad ogólnowojskowych, nie licząc oddziałów lądowych Flot, i 3 baz sprzętu (każda dla 1 brygady), a w jego skład wchodzą:
    • 1. Armia (Seljatino)
      • 2. Dywizja Strzelców Zmotoryzowanych (Kalininiec):
        • 1. pułk czołgów,
        • 1. pułk strzelców, 140 BTR-80/82A, 41 T-72, 18 2S3, 8 2B11, 18 2B14,
        • 15. pułk strzelców, 123 BMP-2, 41 T-72, 18 2S3, 8 2B11, 18 2B14,
        • 147. pułk artylerii samobieżnej, 36 2S19, 18 BM-21,
        • 1117. pułk przeciwlotniczy, 6 Strzała-10, 12 Tor i 6 Tunguska,
        • 1174. dywizjon przeciwpancerny, 12 ppk Konkurs-M,
        • 87. batalion czołgów, 41 T-72; 
        • bataliony: rozpoznawczy, łączności, inżynieryjno-saperski, zabezpieczenia materiałowego, medyczny, ochrony przed bronią masowego rażenia (lub kompania), walki radio-elektronicznej (lub kompania),
        • kompania bezzałogowych statków powietrznych.
      • 4. Dywizja Czołgów (Naro-Fomińsk):
        • 12. pułk czołgów, 94 T-80, 30 BMP-3, 18 2S3,
        • 13. pułk czołgów, 94 T-80, 30 BMP-3, 18 2S3, 
        • 423. pułk strzelców
        • 275. pułk artylerii samobieżnej, 18 2S19, 18 BM-21, 6 2S34,
        • 538. pułk przeciwlotniczy, 6 Strzała-10, 12 Tor i 6 Tunguska;
      • 6. Brygada Czołgów (Mulino, T-72B3, BMP-3, 2S3, Osa, Tunguska, 2S12),  
      • 27. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Widnoje-4, T-90A, BTR-82A, BMP-3, 2S1, Konkurs-M),
      • 112. Brygada Rakiet (Szuja, Iskander),
    • 6. Armia (Agalatowo)
      • 25. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Władimirskij Łagier, Obwód Pskowski, wyposażona z ważniejszych sprzętów w MT-LB, 2S3, 2B14, 9K113, Osa, Tunguska, szczegółowa struktura brygad została przedstawiona w osobnym poście),
      • 138. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Kamienka, Obwód leningradzki, T-72B3, MT-LB, 2S3, Nona-K, Tor, Tunguska, 9K113),
      • 9. Brygada Artylerii (18 2S19, 8 Uragan, w każdej też przynajmniej 1 dywizjon ppanc. z 18 9K113, 6 MT-12) i 26. Brygada Rakiet (Iskander, obie w Łudze),
      • oraz jednostki wsparcia (brygada logistyczna, brygada dowodzenia, brygada plot z systemami Buk, pułk inżynieryjny, batalion OPBMR, itp.);
    • 20. Armia (Woroneż)
      • 3. Dywizja Strzelców Zmotoryzowanych (obw. woronezki, Boguczar, BMP-2, 2S19, 2B14, Tunguska, Konkurs-M)
        • 245. pułk strzelców zmotoryzowanych
        • 252. pułk strzelców zmotoryzowanych
        • 752. pułk strzelców zmotoryzowanych
        • 237. pułk czołgów
      • 9. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Niżny Nowogród, planowane przebazowanie do Boguczaru, T-72B3, BMP-3, 2S3, Osa, Tunguska, 2S12, Konkurs-M),
      • 144. Dywizja Strzelców (Jelnia, obw. Smoleński,)
        •  228. pułk czołgów
        • 182. pułk strzelców zmotoryzowanych
        • 254. pułk strzelców zmotoryzowanych
        • 488. pułk strzelców zmotoryzowanych
      • 1. Brygada Czołgów (Boguczar,, T-72B3, BMP-3, 2S3, Osa, Tunguska, 2S12),  
      • 23. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Bałujki, obw. białogrodzki, BTR, 2S3, 9K113, Osa, Tunguska, 2S12),
      • 28. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych ([1], Klincy, obw. briański, BMP-2, 2S3/2S19, Tunguska),
      • 288. Brygada Artylerii (Mulino, 8 Uragan, 18 2A65B, 9K113),
      • 448. Brygada Rakiet (Durniewo, obwód kurski, 12 Toczka-U),
      • 99. Baza Przechowywania i Napraw (Twer, 2S19, Tunguska, na czas W 13. brygada strzelców, przy czym najszybszym sposobem uaktywnienia jest transport samych stanów osobowych z innej jednostki),
      • oraz jednostki wsparcia;
      T-90A z 27. Brygady Strzelców Zmotoryzowanych, vitalykuzmin.net
    • 79. Brygada Artylerii Rakietowej (Twer, 12 2S7, 12 Smiercz), 
    • 45. Brygada Artylerii Wielkiej Mocy (Tambow, 12 2S7M, 12 2S4) [PSZ 4/17]
    • 2. Brygada Specjalnego Przeznaczenia (Psków, 25 BTR, 11 D-30, 8 BM-21),
    • 16. Brygada Specjalnego Przeznaczenia (Tambów),
    • Zgrupowanie Rosyjskich Wojsk w Naddniestrzu,
    • 22. Centralna Rezerwowa Baza Czołgów (Bui, T-90), 
    • 467. Okręgowe Centrum Szkolenia / 44. szkolny pułk pancerny (Kowrow, obw. włodzimierski),
    • 523. szkolny pułk zmechanizowany (Pakino, obw. włodzimierski)
    • 216. Baza Przechowywania i Napraw (Pietrozawodsk, w czasie W 4. brygada strzelców, MT-LB, 2S1, 2B14, ZSU-23-4, 9K113),
    • 7014. Baza Sprzętu i Napraw (Ługa, 18 2S19, 36 2S5, 16 Uragan, 12 MT-12),
    • jednostki wsparcia (np. brygady obrony plot z systemami S-300W, Buk, brygada OPBMR, brygady wywiadu elektronicznego, brygady kolejowe, pułk mostowy, pułki inżynieryjne, brygada dowodzenia, brygada logistyczna, składy, itp.);
    Strategiczne Połączone Dowództwo Północ, z dowództwem w Severomorsku, o potencjale, w jego skład wchodzą:
    • 14. Korpus Armijny
      • 80. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Alakurtti, MT-LB, 2S3, Nona-K, Tor, Tunguska),
      • 200. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (MT-LB, 2S3, BM-21) w Peczendze
      • 61. Brygada Piechoty Morskiej w Sputniku (80 MT-LB, 59 BTR, 12 2S1, 21 2S9);

    Centralny Okręg Wojskowy, z dowództwem w Jekaterynburgu, o potencjale 8 brygad i 1 bazy, graniczy z Kazachstanem, Mongolią i w Górach Ałtaj z Chinami, a w jego skład wchodzą:
    • 2. Armia (Samara),
      • 15. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Roszczinskij, BTR, 2B14),
      • 21. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Tockoje, 82 T-72, BMP-2, 2S19, 9K113, Osa, Tunguska, 12 2S34, 18 2S12),
      • 30. Brygada Lekka (Samara) [NTW 10/2017],
      • 92. Brygada Rakiet (Iskander) i 385. Brygada Artylerii (obie w Tockoje, 72 2S19),
      • 950. Pułk Artylerii Rakietowej (Buzułuk, 24 Uragan),
    • 41. Armia (Nowosybirsk),
      • 32. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Nowosybirsk, BTR, 2S3, Osa),
      • 35. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Ałejsk, BMP-1, 2S19, Osa),
      • 55. (Górska) Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Kyzil, MT-LB, 2S3, Tor),
      • 74. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Jurga, BMP-2, 2S3, 9P149, Osa, Tunguska),
      • 120. Brygada Artylerii (Jurga, 16 Uragan, 18 9P149, 72 2A65B)
    • 90. Dywizja Czołgów (Czebarkul, Osa, holowane haubice D-30)
      • 6. pułk czołgów
      • 80. pułk czołgów
      • 239. pułk czołgów
      • 228. pułk piechoty zmotoryzowanej
      • 400. pułk artylerii samobieżnej
    • 201. Baza Wojskowa (Duszanbe, Tadżykistan, 54-86 T-72, 123 BMP-2, 36 2S3, 12 Osa, 18 2S12, 6 ZSU-23-4, 24 BM-21),
    • 103. Baza Przechowywania i Napraw (Jarkowo, w czasie W 84. brygada strzelców, T-72, 2S1, ZSU-23-4),
    • 3. Brygada Specjalnego Przeznaczenia (Toliatti),
    • 24. Brygada Specjalnego Przeznaczenia (Nowosybirsk),
    • 119. Brygada Rakiet (Jelanskij,12 Toczka-U),
    • 232. Pułk Artylerii Rakietowej (Czebarkul, 12 Uraga),
    • 2544. Baza Czołgów (Kozulka, Krasnojarsk, T-64, używane na Ukrainie);
    Południowy Okręg Wojskowy z dowództwem w Rostowie n. Donem, graniczy z Ukrainą, Gruzją, Azerbejdżanem i Kazachstanem, a na morzu również z NATO, dysponuje potencjałem 11 brygad, a w jego skład wchodzą:
    • 49. Armia (Stawropol)
      • 4. Baza Wojskowa (Cchinwali, Południowa Osetia, wcześniej 893. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych, BMP-2, 2S3, 2B14, 9K113, Buk, Tunguska, Toczka-U, 6 Smiercz, BM-21),
      • 7. Baza Wojskowa (Gudauta, Abchazja, wcześniej 131. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych, T-90, BTR, 2S3, 2B14, 9K113, Osa, Tunguska),
      • 33. Górska Brygada Rozpoznawcza (Majkop, 2-3 bataliony MT-LB, 2S12, dywizjon 2S1, batalion rozpoznania),
      • 34. Górska Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Storożewaja-2, bez czołgów, MT-LB, 2S12, dywizjon 2S1);
    • 58. Armia (Władykaukaz, Północna Osetia)
      • 42. Dywizja Strzelców Zmotoryzowanych
        • 8. górski pułk strzelców zmotoryzowanych (Borzoj, bez czołgów, MT-LB, 2B14, 2S3, 9K111, Osa, Tunguska, BM-21, 12 Tigr),
        • 17. pułk strzelców zmotoryzowanych (Szali, MT-LB, 2S3, 9K113, Osa, Tunguska, 2B14, 12 Tigr)
        • 18. pułk strzelców zmotoryzowanych (Chankała k. Groznego / Kalinowskaja, BTR, 2S3, 9K113, Tor, Tunguska, 2S12, Tornado),
      • 19. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Sputnik k. Władykaukazu, T-90/A, BMP-3, 2S19, 9K113, Tor, Tunguska, 2S12),
      • 136. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Buinaksk (Dagestan), T-90, BMP-3, 2S3, 9K113, Tor, Tunguska, 2B14, 12 Tigr),
      • 205. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Budiennowsk, MT-LB, 2S3, 9K113, Tor, Tunguska, 2B14),
      • rozwiązana [PSZ 4/15, s. 128] 100. Brygada Rozpoznawcza (Mozdok, Tigr);
      Wyrzutnie Tornado-G z 20. Brygady Strzelców, vlg-media.ru
    • 150. Dywizja Strzelców Zmotoryzowanych (Nowoczerkask, 2-3 pułki strzelców, 1-2 pułki czołgów (łącznie 4), pułk artylerii, pułk przeciwlotniczy - w trakcie formowania do 2020 r.),
    • 47. Dywizja Obrony Terytorialnej (Krym),
    • 20. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Wołgograd, 82 T-90/A, 150 BMP-3, 18 2S19, 36 2S3, 12 2S34, 18 2S12, 9K113, Tunguska, Tor, Tornado-G, 12 Tigr),
    • 10. Brygada Specjalnego Przeznaczenia (Molkino, Tigr),
    • 22. Brygada Specjalnego Przeznaczenia (Aksaj, Rostów n. Donem, Tigr),
    • 102. Baza Wojskowa (Armenia, 74 T-72, 46 BMP-2, 84 BMP-1, 91 BTR-70, 12 2S1, 56 D-30, 8 2S12, 8 BM-21)
    • 1. Brygada Rakiet (Krasnodar, Iskander),
    • 291. Brygada Artylerii (Troickaja, 8 Uragan, 36 2A65B, 18 Chryzantema),
    • 439. Brygada Artylerii Rakietowej (Znamiensk, 12 Smiercz),
    • 943. Pułk Artylerii Rakietowej (Krasnooktiabrskij, 24 Uragan),
    • 7016. Baza Sprzętu i Napraw (Majkop, 36 2A65B, 12 MT-12);
    Wschodni Okręg Wojskowy, z dowództwem w Chabarowsku, graniczy z Mongolią, Chinami, a na morzu z Japonią i Stanami Zjednoczonymi, dysponuje potencjałem odpowiadającym 12 brygadom i 8 bazom, a w jego skład wchodzą:
    • 5. Armia (Ussurijsk):
      • 57. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Bikin, BMP-1, 2S1, Osa, Tunguska),
      • 59. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Siergiejewka, BMP-1, 2S3, Osa, ZSU),
      • 60. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Sibircewo, BMP-1, 2S19, Osa, ZSU),
      • 70. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Ussurijsk, MT-LB, 2S19, Buk, ZSU),
      • 237. Baza Przechowywania i Napraw (w czasie W 89. Brygada, Bikin, 2S1, ZSU),
      • 245. Baza Przechowywania i Napraw (w czasie W 93. Brygada, Lesozavodsk, 2S1, ZSU),
      • 247. Baza Przechowywania i Napraw (w czasie W 94. Brygada, Sibirtsevo, 2S3, 2S1, ZSU),
      • 305. Brygada Artylerii (Ussurijsk, 8 Uragan, 18 2S5 - zastępowane przez 2A65B);
    • 29. Armia (Czita):
      • 36. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Borzja, BMP-2, 2S3, Buk, Tunguska),  
      • 200. Brygada Artylerii (Gornyj, 16 Uragan, 18 2S19, 18 2A65B),
      • 225. Baza Przechowywania i Napraw (w czasie W 29. Brygada, Jasnaja, 2S3, ZSU);
    • 35. Armia (Biełogorsk):
      • 38. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Biełogorsk, BMP-2, 2S5, Tor, Tunguska),
        Czołgi Wschodniego Okręgu Wojskowego na platformach kolejowych, informnapalm.org
      • 64. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Kniazie-Wołkonskoje, BMP-2, 2S1, Osa, Tunguska),
      • 69. Brygada Osłony (Babstowo, batalion czołgów, 3 bataliony BMP-1, ZSU),
      • 240. Baza Przechowywania i Napraw (w czasie W 90. Brygada, Biełogorsk, 2S3, ZSU),
      • 243. Baza Przechowywania i Napraw (w czasie W 92. Brygada, Chabarowsk, 2S1, ZSU);
    • 36. Armia (Ułan Ude):
      • 5. Brygada Czołgów (Ułan Ude, T-72B3, BMP-1, 2S3, Osa, Tunguska),
      • 37. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Kiachta, T-72, BMP-2, 2S1, Osa, Tunguska),
      • 227. Baza Przechowywania i Napraw (w czasie W 87. Brygada, Diwizionnaja, 2S1, ZSU);
    • 68. Korpus Armijny (Jużno-Sachalińsk):
      • 18. Dywizja Artyleryjsko-Maszynowa (18 пулеметно – артиллерийской дивизии, Gorjaczje Kliuczi, 94 T-72, 36 2A36, 18 D-30, Buk, ZSU, 18 BM-21, Smiercz), z 
        • 18. lub 46 pułk artyleryjsko-maszynowy (Łagunnoje),
        • 49. pułk artyleryjsko-maszynowy (Gorjaczje Kliuczi),
        Wyrzutnia Smiercz z 18. Dywizji Artyleryjsko-Maszynowej, voenpro.ru
      • 39. Brygada Strzelców Zmotoryzowanych (Jużno-Sachalińsk, 2S5, Osa, Tunguska);
    • 230. Baza Przechowywania i Napraw (w czasie W 88. Brygada, Dacznoje, BMP-2, 2S3, ZSU),
    • 14. Brygada Specjalnego Przeznaczenia (Ussurijsk),
    • 20. Brygada Rakiet (Spassk-Dalnyj, Toczka-U),
    • 103. Brygada Rakiet (Drowianaja / Ułan Ude, Iskander),
    • 107. Brygada Rakiet (Birobidżan, Iskander),
    • 165. Brygada Artylerii (Biełogorsk, 8 Uragan, 18 2A65B),
    • 338. Brygada Artylerii Rakietowej (Nowosysojewka, 18 Uragan),
    • 7020. Baza Sprzętu i Naprawa (Ussurijsk, 54 2S5, 16 Uragan, 18 MT-12);  
    Należy dodać, że floty poszczególnych mórz czy oceanów również dysponują jednostkami lądowymi. Dotyczy to nie tylko Okręgu Kaliningradzkiego, ale również:
    • Floty Czarnomorskiej, ze stacjonującymi na Krymie:
      • 128. Brygada Obrony Wybrzeża, Perewalnoje, koło Simferopola, wliczając batalion piechoty górskiej,
      • 810. Brygada Piechoty Morskiej (Sewastopol, 52 BMP-2, 46 BTR, 28 MT-LB, 18 2S1, 2S9, Osa), w tym:
        • 382. Batalion Piechoty Morskiej (Temrjuk, 61 BMP-2, 7 BTR i 6 MT-LB);
      • 8. Pułk Artylerii, wyposażony m.in. w systemy 9M123, 9A53-G czy 2A65,
        Wyrzutnia ppk 9M123 Chryzantema-S, armyrecognition.com
      • 2 bataliony rakiet przeciwokrętowych (w składzie 11. Brygady Artylerii i Rakiet Obrony Wybrzeża z Noworosyjska), w tym 1 mobilny (system K300P) i jeden w kompleksie podziemnych bunkrów (z SS-N-3B),
      • 1096. Pułk przeciwlotniczy z Osa-AKM,
    • Floty Kaspijskiej, z 414. batalionem piechoty morskiej (Kaspijsk, 30 MT-LB, 6 2S9) i 727. batalionem piechoty morskiej (Astrachań, 27 BTR, 6 2S9);
    • Floty Pacyfiku, ze 155. Brygadą Piechoty Morskiej we Władywostoku (120 BTR, 18 2S1 i 18 2S9).
    Po ostatniej reformie jednostki wojskowe o aktywnych nazwach powinny być obsadzone w 95-100%. Natomiast bazy są jednostkami bardzo silnie skadrowanymi (na poziomie kilku procent). Powyższe zestawienie nie obejmuje baz rezerwy, np. Centralnej Bazy Rezerwy Czołgów w Bui, gdzie przechowuje się sprzęt i podobno przynajmniej raz na 5 lat używa go.

    Natomiast co do samej reformy: Udała się w aspekcie nowych brygad, eliminacji masowej mobilizacji jako koniecznego elementu działania armii czy zwiększenia szkolenia. Prace nad poprawą połączonych działań trwają. Natomiast wciąż problemem pozostaje brak ludzi, a przez to podział na jednostki regularne (nie w pełni ukompletowane i ze starszym sprzętem) oraz wybrane jednostki ciągłej gotowości. Wciąż do działania kierowane są 1/3 jednostek, a często z brygad strzelców tylko pojedyncze baterie artylerii.

    Z zastosowania do powyższego organizacji rosyjskich brygad strzelców oraz arytmetyki :), wychodzą następujące ilości sprzętu, w porównaniu z Military Balance 2013:

    Sprzęt lądowy: ZOW COW POW WOW Razem Uwagi MB'13 Rezerwa
    Czołgi, w tym: 918 590 443 926 2877 - 2800 18000
      T-72B/BA/BM/B3 877 509 238 926 2631 1250 T-72B
    2500
    6500
      T-90/A 41 - 205 - 246 186 T-90A 300 200
    BWP i TO, w tym: 2100 1293 1621 2345 8765

    17000
    14500
      BMP-1 - 120 84 880 1084 - 1450 7000
      BMP-2 512 643 166 1200 2521 527 zmod. 3500 1500
      BMP-3 220 - 270 - 490 400 zmod. 500 -
      BTR-70/80/82A 629 410 381 145 1655 1200 BTR-82A
    (i 323 do 2018)
    5780 4000
      MT-LB 739
    120
    600 120 1579 300 MT-LBM 4490 2000
    Artyleria: 1287 1086 974 1763 5444 - 6573 23695
      haubice samob. 599 432 390 732 2153 - 1961 4050
        2S1 112 72 48 288 520 100 2S1M 495 1800
        2S3 289 198 288 216 991 30 2S3M 836 1000
        2S5 36 - - 138 174 40 2S5M 198 800
        2S19 162 162 54 90 468 240 2S19M2 i 144 2S19M1 450 150
      haubice hol. 77 112 150 107 564 -83512215
         D-30 23 40 78 29 288 - 585 4200
         2A65 18 72 72 42 204 - 200 600
         2A36 36 - - 36 72 - 50 1100
      moźdz. 120 mm 191 180 110 330 1027 - 920 b.d.
      artyleria rakietowa 342 296 252 456 1346 - 1142
    2920
        122 mm 250 220 186 350 1006 - 836 2120
        220 mm 32 52 32 66 182 - 200 700
       300 mm 12 - 18
    4
    34 - 106 -
      działa ppanc 78 66 72 138 354  100 mm 526 2000

    Powyższe zestawie w sumach uwzględnia również wyposażenie rosyjskich Wojsk Powietrzno-Desantowych obejmujące 936 BMD, 380 BTR-R/RD/ZD, 90 BTR, 118 D-30 i 216 2S9/2S34.

    Należy również zauważyć, że podstawowym wyposażeniem dywizjonów ppanc. są pociski 9M113 (zasięg 4 km, z lat 70-tych, zmodernizowane w 1991 do przebijalności 800 mm RHA).

    Źródła:
    1. http://warfare.be (niestety obecnie płatna, dane na bazie webarchive z 2013 r., np. z sierpnia)
    2. http://www.defmin.fi/files/2840/Andrey_Frolov_Russian_army_SPb_25_04_2014.pdf