wtorek, 24 stycznia 2012

Marynarka Wojenna Finlandii

Liczebność: 1 550 żołnierzy zawodowych, 550 pracowników cywilnych i 3 900 poborowych w każdej chwili w służbie, po mobilizacji 31 500.

W skład MW wchodzą:
  • Dowództwo Morskiego Archipelagu (Pansio, 500 zawodowych, 600 poborowych)
    • 6. dywizjon rakietowy (4 okręty klasy Rauma)
    • 4. dywizjon walki minowej (3 okręty klasy Katanpää, Hameenmaa, Uusimaa, Porkkala (typu Pansio))
    • Batalion brzegowy Turku (kompanie: morska, żandarmerii, umocnienia Gylto, bateria rakiet przeciwokrętowych, jednostka transportowa)
    • Centrum Logistyczne
    • Orkiestra Reprezentacyjna (22 muzyków)
  • Dowództwo Morskie Zatoki Fińskiej (Kirkkonummi, 700 zawodowych, 2 400 poborowych)
    • 7. dywizjon rakietowy (4 Hamina, 2 Kiisla wystawione na sprzedaż)
    • 5. dywizjon walki minowej (stawiacze min Pohjanmaa, Pansio, Pyhäranta (2 ostatnie klasy Pansio), szkoła nurków i oddział sił specjalnych)
    • Batalion brzegowy Porkalla (z kompaniami ŻW, napraw i transportu, odpowiedzialny m.in. za kontrolę sytuacji na morzu, usuwanie zanieczyszczeń, układanie kabli podmorskich)
    • Batalion brzegowy Kotka (z rakietami przeciwokrętowymi, planowany do rozwiązania w 2013)
    • Pułk Obrony Wybrzeża Twierdza Finlandia (z 4 kompaniami piechoty, artylerią 130 mm i bateriami rakiet przeciwokrętowych)
    • Centrum Logistyczne
    • Centrum Szkolenia MW
  • Brygada Nyland - jednostka obrony wybrzeża i desantu, licząca w czasie pokoju około 220 żołnierzy i 1000 poborowych.

Okręt klasy Hamina - fot. www.puolustusvoimat.fi
Nie planuje się pozostawienia w służbie brzegowej artylerii lufowej po 2020 r.

Okręty:
  • 4 klasy Hamina - małe korwety rakietowe, z możliwością stawiania do 10 min, koszt programu w 2003 roku to 296 mln EUR, około 100 mln USD / szt.
  • 4 klasy Rauma - małe okręty rakietowe z ograniczoną zdolnością zop, bazując na cenie Hamina bez Umkhonto szacuję wartość nowych okrętów na 70 mln USD / szt., w ich miejsce zostaną zamówione niesprecyzowane dokładne ale większe okręty MTA 2020 (zastąpią też 3 stawiacze min klas Pohjanmaa i Hämeenmaa) o długości 90 m.
  • siły minowe
    • 3 klasy Katanpää (MCMV 2010), zastąpią trałowce klas Kuha i Kiiski - kontrakt na budowę był wart około 245 mln EUR, wydaje się że trzeba doliczyć zakupione w Norwegii wyposażenie specjalistyczne za 180 mln NOK [MSiO 5/2007], razem około 120 mln USD / szt.
    • 1 klasy Pohjanmaa - okręt szkolny i stawiacz min (120 szt.), szacuję wartość nowego na 50 mln USD (podobny wielkością, prędkością i uzbrojeniem do Piloto Pardo, do wycofania w 2015)
    • 2 klasy Hämeenmaa - okręty eskortowe i stawiacze min (po 200 szt.), szacuję wartość nowego na 80 mln USD (jak wyżej oraz dodaję Umkhonto)
    • 3 klasy Pansio - okręty transportowe i stawiacze min (50 szt.)
  • jednostki pomocnicze
    • 1 okręt doświadczalny Isku - długość 33 m, wyporność 130 t, załoga 5 os.
    • 8 małych okręty transportowe - różnych typów, długości 30-35 m, 300 t, 9-12 w., 9-11 os., 140 pasażerów (pax) lub 30 t ładunku, 5 po 28 i 3 po 20 szt. min
    • 12 (docelowo, w 2015 - 3) kutrów transportowych U700 Jahu (Watercraft M18 AMC), 20m, 32t, 40w, 26 żołnierzy (oraz załoga 2-5), zdalnie sterowany wkm
    • 2 barki desantowe Kala - po 34 miny
    • 4 kutry szkolne - 20-27 m, 65 t, 2 os. + 8 uczniów
    • 2 kutry kablowe - 20 m, 35 t, 2 os.
    • 1 kuter transportowy - 15 m, 15 t, 2 os., 20 pax
    • 5 kutrów dowodzenia - 14-16 m, 19-20 t, 2 os.
    • 38 łodzi desantowych Jurmo - 14 m, 13 t, 30 w., 2 os., 25 pax
    • 25 łodzi desantowych Uisko - 11 m, 10 t, 30 w., 2 os., 25 pax, odkryty pokład
    • 12 łodzi transportowych L-100 - 14 m, 13 t, 13 w., 2 os.
    • 21 łodzi desantowych G - 8 m, 2 t, 10 pax, odkryty pokład
    • 2 holowniki redowe - 50 t, 14 m, 10 w., 2 os.

Łączna wartość okrętów szacuję na do 1 800 mln USD. Do tego należy doliczyć wyposażenie komponentu lądowego:
  • baterie rakiet RBS-15 - wartość bez rakiet to 90 mln USD (zakupione za 50 mln USD w 1988 roku, wartość obecna uwzględnia spadek wartości dolara)
  • 2 kompanie Spike-ER - 40 mln USD łącznie
  • kilkanaście dział holowanych i fortecznych 30 mm, pojazdy Sisu XA-185,
oraz 118 rakiet RBS-15 o łącznej wartości 350 mln USD.

Łącznie wartość wyposażenia ok. 2 200 mln USD. Wydatki roczne na zakup sprzętu dla MW stanowią około 15% wydatków sprzętowych SZ Finlandii, czyli ok. 120 mln EUR (150 mln USD).

Główne źródła:

niedziela, 15 stycznia 2012

Ilość okrętów podwodnych

W niektórych publikacjach (np. NTW 1/2012) można spotkać się z opinią, że minimalna ilość okrętów podwodnych w Marynarce Wojennej, zapewniająca stałą dostępność operacyjną, to 3 sztuki. Argumenty są różne (np. jeden działa operacyjnie, jeden szkoli, jeden w remoncie). Ponieważ okręty podwodne to jeden z najdroższych jednostkowo systemów bojowych, które znajdują się w SZ RP, to nad każdą sztuką trzeba się zastanowić. Chciałbym więc zauważyć, że zaskakująco dużo MW zakupiło za mało okrętów podwodnych. Np.:
NRP Tridente MW Portugalii - fot. Pedro Vilela Wikipedia

Więc może jednak 2 sztuki wystarczą? 98% czasu choć jeden w morzu (głównie problem w czasie przeglądu naprawczego). Ważne pytanie, bo chodzi o 500 milinów USD.


czwartek, 5 stycznia 2012

Marynarka Wojenna Danii

W związku z ostatnią polemiką między dziennikarzami a Marynarką Wojenną (polecam serię artykułów w NTW, choćby w numerach 7/2011 czy 1/2012) postanowiłem przyjrzeć się dokładnie Marynarce Wojennej Królestwa Danii.

MW Danii pełni jednocześnie funkcję Straży Wybrzeża (w Polsce MOSG) jak i funkcje ratownicze (w Polsce MSPiR, ze wsparciem MW), choć wspiera ją w wykonywaniu tych zadań ochotnicza Morska Obrona Terytorialna. Liczebność: 3200 osób, w tym 150 poborowych i ponad 300 cywilów.oraz około 5 tys. obrony terytorialnej.

Okręty:
  • 3 klasy Iver Huitfeldt - oficjalnie okręty patrolowe, de facto niszczyciele rakietowe, wejdą do służby w najbliższych latach zastępując okręty klasy Niels Juel, koszt okrętu bez uzbrojenia to 1 566 mln DKK (czyli ok. 940 mln PLN, 270 mln USD), natomiast wyposażony kosztował 450 mln USD, ale bez systemów przeniesionych z okrętów SF 300 (2 wyrzutnie Mk 141 po 8 rakiet Harpoon, 2 armaty 76 mm, wyrzutnie torped) oraz bez jednostki amunicji (gdzie główny koszt będą stanowiły rakiety). Wartość łączną okrętu z uzbrojeniem szacuję na 600 mln USD, gdyż uzbrojenie z SF300 i amunicję szacuję na:
    • 2 armaty 76 mm - po 6,5 mln USD [NTW 1/2007]
    • 24 rakiety ESSM - 20 mln USD
    • 32 rakiety SM-2 Block IIIA - 60 mln USD
    • 16 rakiet Harpoon 2 - 50 mln USD
    HDMS Absalon - fot. forsvaret.dk
  • 2 klasy Absalon - okręty dowodzenia i wsparcia, koszt okrętu bez uzbrojenia to około 185 mln USD, aczkolwiek stocznia poniosła na w/w budowie stratę, wyposażony okręt kosztował 283 mln USD, ale bez systemów przeniesionych z okrętów SF 300 (2 wyrzutnie po 8 rakiet Harpoon, 3 wyrzutnie Mk 48 po 6 rakiet ESSM, wyrzutnie torped). Wartość łączną okrętu szacuję na 400 mln USD, gdyż z SF300 i amunicję szacuję na:
  • Należy tu zaznaczyć, że wraz z jednostką ognia korweta projektu 621 Gawron ma kosztować około 1.7 mld PLN, co wg kursu USD z okresu podania tych danych (grudzień 2009) odpowiadało 600 mln USD, za okręt o mniejszych możliwościach bojowych. Nawet wg kursu z początku 2012 roku, jest to 485 mln USD, ale wyższy kurs USD może oznaczać również wyższy koszt budowy okrętu (umowa na Zintegrowany System Walki nie została jeszcze podpisana).
  • 4 klasy Thetis - przez MW Danii klasyfikowane jako okręty ochrony rybołówstwa, przez Military Balance jako fregaty, wyposażone w 6 gniazd systemu Standard Flex, choć zazwyczaj przenoszą z uzbrojenia tylko armatę 76 mm i bomby głębinowe to mogę przenosić również uzbrojenie rakietowe, wartość 150 mln USD
  • 3 klasy Knud Rassmussen (obecnie są 2, trzeci jest planowany do zastąpienia okrętu Agdlek)- również okręty ochrony rybołówstwa, 2 gniazda Standard Flex, ale zazwyczaj uzbrojony tylko w karabiny maszynowe, wartość 254 mln DKK czyli 50 mln USD
  • 2 klasy Flyvefisken - w latach 1989-96 przyjęto do służby 14 okrętów oraz bardzo duży wybór modułów Standard Flex: 10 pokpr, 20 Mk 48 Sea Sparrow, 4 torpedowe, 4 z sonarem opuszczanym TSM 2640, 5 modułów sterowania kutrami, 22 z dźwigiem 15 t, 2 hydrograficzne, 3 usuwania skażeń z powierzchni wody, 1 rozpoznania elektronicznego (kontenery, anteny teleskopowe), 14 magazynów [NTW 3/2002], z których najdroższe zostały przekazane na okręty klas Absalon i Iver Huitfeld, obecnie w służbie pozostały 2 (3 przekazano Litwie, pozostałe wycofano), cena zakupu takich okrętów w dzisiejszych czasach (bez amunicji) szacowana jest na 150 mln USD za sztukę (choć moim zdaniem porównując z Thetis to bardzo wysoka cena)
  • 6 klasy Diana - okręt patrolowy o wyporności 180t, długości 43 m, uzbrojony w karabiny maszynowe, z 2 miejscami Standard Flex, wartość 8 mln USD każdy
  • 6 klasy Holm - używanych do szkolenia, hydrografii i jako zdalnie sterowane trałowce, wyporność 140t, długość 29 m, z 1 miejscem Standard Flex, wartość 7.5 mln USD każdy
  • 6 łodzi 90E w różnych wersjach, wartości 3 mln USD każda
  • 6 bezzałogowych trałowców (2 z 6 zbudowanych klasy MRD i 4 MRF)
  • jacht królewski
  • transportowiec klasy Slejpner, zbudowany wg cywilnych standardów, wyporność 465 t, ładowność 150 t
  • 4 kutry hydrograficzne (mniejsze od Holm)
  • 4 holowniki redowe (11-16 m, 340-550 kW)
  • 8 małych kutrów pomocniczych i 2 19 m jachty szkolne
  • 3 statki cywilne ro-ro charterowane w ramach międzynarodowego programu ARK
  • ochrona ekologiczna: 2 okręty klasy Gunnar Thorsen, 2 okręty klasy Mette Miljo, 3 kutry Miljo, 3 barki - przekazane MW w 1996 roku przez Ministerstwo Ochrony Środowiska (z wyjątkiem kutra Miljo 103)
  • 3 lodołamacze - przekazane MW w 1996 roku przez Ministerstwo Przemysłu
Niski koszt budowy okrętów klasy Absalon i Iver Huitfeldt udało się uzyskać bez rezygnacji z odporności czy redukcji pól fizycznych, a głównie przez cywilną organizację budowy (modułową, ze zlecaniem wykonania elementów w krajach o niższej cenie robocizny) oraz przez dostarczanie przez stocznię platformy (kadłub, silniki, instalacja elektryczna, urządzenia okrętowe), ale bez wyposażenia wojskowego (którego instalacja byłaby wyzwaniem dla cywilnej stoczni), które instaluje i integruje właściwy departament MON (FMT).

Łącznie okręty duńskiej MW warte są w dzisiejszych cenach około 5.7 mld USD (uwzględniając wszystkie 14 zbudowanych Flyvefisken, ale należy pamiętać że z ich uzbrojenia większość została przekazana innym okrętom, pozostały łącznie 8 dział, 2 moduły Sea Sparrow, 4 sonary, kontenery sterowania dronami przeciwminowymi oraz moduły niebojowe).

W latach 2009-18 na zakupy dla PMW (nie licząc śmigłowców, bezzałogowców, systemów dowodzenia) planowane jest wydanie 4.7 mld PLN [NTW 6/2011], czyli średnio rocznie około 150 mln USD (przy kursie średnim nieco wyższym niż średni za 2011 rok) i jest to wzrost w stosunku do lat wcześniejszych. Uwzględniając jednak wszystkie wydatki modernizacyjne na rzecz MW kwota ta sięga 900 mln PLN, czyli ponad 280 mln USD.

MW Danii w latach 2006-2009 wydawała rocznie około 250 mln USD na zakupy nowego uzbrojenia. W porównaniu do innych krajów Morza Bałtyckiego, można szacować że wydatki PMW są porównywalne z MW Danii, większe do wydatków MW Finlandii ([1],[2]), Litwy, Łotwy i Estonii, oraz mniejsze od Rosji, Niemiec, a także Szwecji (same okręty podwodne to ponad 300 mln USD rocznie w latach 2010-14), plasując PMW na 5. miejscu nad Bałtykiem.

Źródła:

niedziela, 1 stycznia 2012

Obrona przeciwlotnicza okrętu

Wejście w zasięg systemów przeciwlotniczych jest największym ryzykiem, w tym kosztowym, dla atakującego statku powietrznego. Dlatego w poniższym artykule spróbuję przyjrzeć się jak zastosowane systemy przeciwlotnicze wpływają na koszt użytych środków bojowych, z założeniem że celem atakującego jest pozostanie poza strefą skutecznego rażenia obrony przeciwlotniczej.

Ceny kierowanych systemów przeciwokrętowych kształtują się następująco:
  • bomby kierowane naprowadzane laserowo w ostatniej fazie lotu (wcześniej mogą być wspierane przez GPS/INS) - 20-30 tys.$ przy zasięgu wskaźników laserowych do 43 km (w Rosji do 30 km) i zasięgu bomb kierowanych laserowo do 120 km (w Rosji 25 km, ale już trwają prace nad szybującymi o zasięgu do 70 km [NTW 11/2005)
  • bomby i taktyczne (zasięg 20-40 km) pociski rakietowe kierowane optoelektronicznie czy radarowo - 100-300 tys. $ (np. JSOW)
    • rakiety przeciwokrętowe - 1 mln $ do nawet ponad 7 mln $ 
    Należy zauważyć, że użycie systemów naprowadzanych na współrzędne przeciwko celom ruchomym jest bezcelowe, chyba że są one uzupełnione o system dokładnego naprowadzania (np. laserowego) w końcowej fazie lotu.

    GBU-54 LJDAM naprowadzana z użyciem GPS/INS i laserowo


    Ale z powyższego wynika, że dla zmuszenia przeciwnika do podniesienie kosztu środków bojowych oraz dla zmuszenia przeciwnika do użycia radarów do wykrycia celu (dla mniejszych odległości wystarczają systemy optyczne) konieczne jest dysponowanie systemem przeciwlotniczym o zasięgu optymalnie ponad 40 km (minimum ponad 30 km). A więc systemy takie jak Sea Sparrow, Mica VL, Aspide 2000 (1,2) czy Aster-15 (a więc o zasięgu 17-30 km) mogą pozwolić na zwiększenie (wobec armaty 76mm) ilości jednocześnie likwidowanych celów, ale bardzo dużym kosztem.

    Wydaje się, że pierwszy systemem który jest w stanie zmusić przeciwnika do utrzymywania się poza zasięgiem opisanych wyżej stref jest ESSM (zasięg 50 km), ale są też profesjonalne źródła sugerujące że nie ma on takich możliwości (zasięg 18 km). Choć na pewno do jego zalet należy zaliczyć zdolność niszczenia atakujących z góry przeciwokrętowych rakiet naddźwiękowych, klasy P-800.