sobota, 24 grudnia 2011

Wojna o Falklandy - statystyka

Wojna o Faklandy była pierwszym starciem morskim od czasu wyposażenia samolotów i śmigłowców w rakiety przeciwokrętowe, w którym ilość konfrontacji pozwala na statystyczne analizy a ilość danych podawanych przez obie strony na ich wiarygodną ocenę. Na dodatek rakiet przeciwokrętowych w wyposażeniu skupionej na niszczeniu floty przeciwnika Fuerza Aérea Argentina było tylko kilka sztuk, tak więc można porównać efekty ich użycia z klasyczną taktyką niszczenia okrętów z użyciem bomb.

Argentyński Super Etendard z podwieszoną rakietą przeciwokrętową Exocet - fot. mercopress.com

Dane zebrałem w tym oto pliku. A oto wnioski:
  • Gdy odpalano 2 rakiety przeciwokrętowe, okręt zawsze był wyeliminowany z walki. Jeśli stosowano ECM jedna z rakiet nie trafiała w cel.
  • Samoloty wyposażone w bomby wykonały 26 ataków na okręty, w których uczestniczyło 77 samolotów. W akcjach tych wyeliminowano z walki 13 samolotów i 7 okrętów. Oznacza to bardzo duży koszt wyeliminowania okrętu z użyciem bomb, równy 2 samolotom. Koszt ten jednak byłby 4 krotnie mniejszy, gdyby okręty były uzbrojone tylko w działa.
  • Defensywna skuteczność broni:
    • Rakiety Sea Wolf – 0% okrętów wyposażonych w nie zostało wyeliminowanych przez bomby
      • ale 15% okrętów grupy w nie uzbrojone zostało wyeliminowanych – głównie przez awarie właśnie systemu Sea Wolf), 
      • ok. 15% samolotów atakujących bombami okręty w nie uzbrojone zostało wyeliminowanych
      • system był w stanie zestrzelić nawet 3 z 4 atakujących okręt samolotów
    • Rakiety Sea Dart – wyeliminowanych ponad 27% okrętów i 15% samolotów
      • okazały się skuteczne tylko dla wysoko latających celów i helikopterów – 80% skuteczności,
      • do nisko lecących samolotów trafiło tylko 11% rakiet, głównie ze względu na problemy radaru kierowania ogniem, 
      • plusem było zmuszenie przeciwnika do niskich lotów, które skutkowały niewybuchającymi bombami
    • Rakiety Sea Cat – wyeliminowanych 15% okrętów i 3% samolotów
      • całkowicie nieskuteczne, trafiły 1 z około 80 odpalonych pocisków
    • W przypadku okrętów niechronionych przez rakiety ponad 35% została zatopiona
    • Artyleria okrętowa wyeliminowała 4,5% samolotów które przedarły się przez osłonę rakiet (1 samolot zestrzelony przez artylerię dużego kalibru)
Trudno się więc dziwić, że nawet lotnictwo amerykańskie, czy to w Zatoce Syrta, czy w Operacji Praying Mantis przeciw Iranowi w czasie Wojny Tankowców, jak w i czasie Wojny w Zatoce decydowało się czasami na atak z powietrza z użyciem bomb klasycznych oraz kasetowych, a także dział, szczególnie jeśli okręty przeciwnika były uzbrojone tylko w działa, lub w systemy przeciwlotnicze o dużych ograniczeniach (np. Osa-M na korwecie Nanuchka ma dolny pułap celów 50 m).

Źródła:
  1. http://www.fuerzaaerea.mil.ar/conflicto/operaciones_aereas.html
  2. NTW 11/2011

poniedziałek, 19 grudnia 2011

Okręty a środki napadu powietrznego

W nr 12 z 2011 roku Przeglądu Morskiego, przeczytałem następujący fragment:
... Marynarka wojenna w kilku kluczowych dziedzinach osiągnęła przewagę nad lotnictwem. Dziś samolot nie stanowi już realnej groźby dla większości nowoczesnych okrętów.
Argumenty przemawiające za tym to możliwości współczesnych rakiet przeciwlotniczych, wielokomorowe wyrzutnie rakiet pozwalające na bardzo szybkie wystrzelenie ich całej salwy, wysokoenergetyczne systemy laserowe, systemy elektroniczne pozwalające śledzić wiele celów jednocześnie, ograniczony zasięg systemów naprowadzania na cel rakiet przeciwokrętowych oraz brak możliwości ukrycia się za przeszkodą terenową na otwartym morzu.

Rakieta przeciwokrętowa 3M-80 Moskit - for. ktrv.ru

Po pierwsze, żeby było jasne, autor pisze o US Navy. Jednak i w tej najnowocześniejszej MW świata istnieje poważna obawa co do możliwości obrony okrętów przed odpalonym pociskiem Moskit ([1], [2], [3]), dopiero buduje się cele symulujące jego możliwości, a obecne taktyka obrony polega na unieszkodliwieniu nosiciela przed odpaleniem rakiety - co wymaga osłony własnego lotnictwa. Wysokoenergetyczne systemy laserowe są na etapie demonstratorów technologii. A samolot bez problemu ukrywa się na morzu za horyzontem radiolokacyjnym (na radar pozahoryzontalny na okręcie nie ma miejsca).

Nie oznacza to bynajmniej, że okręt nie ma żadnych szans na obronę. Choć informacje dla zachodnich systemów przeciwlotniczych o maksymalnej prędkości celu dostępne są rzadko, to teoria pokazuje, że rakieta potrafi przechwycić cel o prędkości równej sobie, a praktyka ([NTW 6/2004, s. 43], [systemy rosyjskie]) że nawet większej. A na zachodnich okrętach instaluje się rakiety o prędkości własnej równej lub większe 3 Ma (Mica VL, ESSM, Aster-15/30 czy wreszcie rodzina rakiet Standard). Dodatkowo stosując cele pozorne szacuję się szanse zmylenia rakiety przeciwokrętowej na 30% (i to przeciwko wszystkim sposobom naprowadzania), a nawet 80% z zakłócaniem, ale ono wymaga 20 s na przygotowanie (może tego czasu zabraknąć,radary rakiet rosyjskich znajdują cel 7.5-8 km od niego, a zasięg wykrycia radaru to mniej więcej dwukrotność jego zasięgu wykrycia). Skuteczna obrona okrętu przed środkami napadu powietrznego jest wciąż bardzo dużym wyzwaniem, a z czasem stanie się coraz większym wyzwaniem, wymagającym nowej klasy systemów przeciwdziałania.

Skuteczny atak na samolot czy śmigłowiec również, oczywiście jeśli jego pilot zastosuje właściwą taktykę i będzie się spodziewał ataku. Jeśli tylko radar samolotu będzie włączony to nawet jeśli nie jest to radar obserwacji dookólnej, z wysokości 200 m pozwoli na obserwację sektora bocznego o szerokości 50-65 km. Czyli radar okrętu musiałby przypadkiem znaleźć się w obszarze między 50-80 km od linii lotu samolotu i to zakładając że samolot, by obniżyć zużycie paliwa, leci po linii prostej. Do tego okręt musi być wyposażony w radar, którego systemy ostrzegania samolotu nie zauważą (np. AESA). Chyba, że samoloty przeciwnika świadomie wlatują w strefę zagrożenia ogniem rakiet przeciwlotniczych, nie mając dość czasu lub środków na neutralizację okrętów osłony przeciwlotniczej (np. sukcesy Sea Dart w Wojnie o Falklandy). Aby okręt skutecznie zaatakował środek napadu powietrznego musi albo mieć dużo szczęścia, albo przeciwnika który świadomie ryzykuje zestrzelenie licząc na sukces gdzie indziej.

Trudno więc się zgodzić ze zdaniem autora cytowanym na początku.

    czwartek, 8 grudnia 2011

    Siły Zbrojne Ukrainy

    Ukraina jest członkiem Wspólnoty Niepodległych Państw, ale jej udział w wojskowych strukturach tej organizacji jest minimalny i ogranicza się do udziału w posiedzeniach Rady Ministrów Obrony WNP. Nie podpisała Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym. Jest natomiast członkiem Organizacja na rzecz Demokracji i Rozwoju (popularnie zwanej od nazw państw członków GUAM). W zamian za przekazanie Rosji wszystkich międzykontynentalnych rakiet balistycznych i głowic nuklearnych otrzymała gwarancje bezpieczeństwa od Rosji, Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Ukraiński parlament podjął decyzję, że Ukraina nie będzie członkiem UE, NATO czy też jakiegoś sojuszu z udziałem Rosji. Natomiast bierze czynny udział w ćwiczeniach, w tym m.in.:
    • z Rosją i Białorusią (Tarcza Związku 2011),
    • z Polską (Kozacki Step 2011, Klonowy Łuk 2011 z Kanadą i Litwą),
    • ze Stanami Zjednoczonymi (Morska Bryza 2011),
    • z innymi krajami sąsiadującymi (Mołdawią, Rumunią, Węgrami, Słowacją),
    • w ramach wspólnych sił morskich krajów Morza Czarnego BLACKSEAFOR.
    Potencjalnym źródłem konfliktu między Ukrainą i Rosją jest Autonomiczna Republika Krym oraz stacjonująca w Sewastopolu Flota Czernomorska, która powinna zostać wycofana z terytorium Ukrainy w 2017 roku, ale przedłużono tę umowę o 25 lat, z opcją o kolejne 5 lat.

    Su-25 Ukraińskich Sił Powietrznych - fot. ukraiński MON.

    Siły Zbrojne liczą 121 tys. żołnierzy i 45 tys. pracowników cywilnych. Bardzo niskie są jednak wydatki MON - poniżej 2 mld USD. Planowane jest pełne uzawodowienie do 2020 roku, rozważane jest zmniejszenie liczebności do 100 tys. ż (w 2014, w tym 15 tys. pracowników cywilnych) i 70 tys. (w 2017, w tym 15 tys. pracowników cywilnych). Obecnie około 10% sił jest w gotowości operacyjnej, kolejne 10% jest w stanie osiągnąć gotowość operacyjną w 30 dni, pozostałe jednostki będą potrzebowały w tym celu ponad 3 miesięcy. Planowany przyszłościowy system przewiduje, że będą istniały:
    • Połączone Siły Szybkiego Reagowania: 20-35% (choć można również znaleźć informacje, że z WL będzie to tylko 1 brygada) jednostek będzie w stanie osiągnąć gotowość w ciągu 30 dni (jednostki będą ukompletowane wyposażenie i personelem na poziomie 90%);
      •  w tym Siły Natychmiastowego Reagowania (ok. 6 tys. ż.)
    • Główne Siły Obrony: 40-45% jednostek ukompletowanych na poziomie 60-70%, z możliwością osiągnięcia gotowości w ciągu 90-120 dni;
    • Rezerwy Strategiczne: pozostałe jednostki będą ukompletowane na poziomie 25% i będą potrzebowały pół roku by osiągnąć gotowość operacyjną.
    Wojska Lądowe liczą 49 tys. żołnierzy, mających do dyspozycji 683 czołgów (głównie T-64B/BW, około 85 T-64BM, zorganizowanych w bataliony liczące 31 czołgów w brygadach pancernych i 40 w brygadach strzelców [NTW 4/2014]), 1965 bojowych wozów opancerzonych, 379 systemów artyleryjskich kalibru ponad 100 mm (w tym 40 2S19, 24 2S5), 42 Mi-24P oraz 24-90 wyrzutni rakiet taktycznych Toczka i Toczka-U (starsze typy zostały wycofane). W wyposażeniu są pociski przeciwpancerne 9K111, 9K113 i 9K114.W ich skład wchodzi 9 brygad zmechanizowanych (po 3 bataliony strzelców i 1 pancerny), 2 brygady pancerne (po 3 bataliony czołgów i 1 zmechanizowany) oraz 3 aeromobilne.

    Brygada zmechanizowana liczy około 4200-4500 ż. i składa się z:
    • 1-2 (w pancernej 3 - NTW 5/15, s. 19) batalionów czołgów (314 ż., w tym 34 of., 8 podof., 60 sierż.)
      • 3 kompanie po 10 czołgów
      • kompania zmech. (10 bwp, 92 ż.)
      • pluton plot (16 ż, 3 bwp, 9 przeciwlotniczych zestawów przenośnych)
      • kompania wsparcia (45 ż) i punkt medyczny (4 ż),
      • plutony łączności (20 ż), saperów (11 ż);
    • 2-3 (w pancernej 1) batalionów zmechanizowanych (555 ż, w tym 40 of., 12 podof., 84 sierż.)
      • kompania 13 czołgów
      • 3 kompanie zmech.
      • bateria moździerzy (6 szt. 120 mm, 61 ż.)
      • pluton granatików (3 bwp, 25 ż., 6 granatników)
      • pluton rozpoznawczy (22 ż.)
      • plutony plot., saperów (19 ż.), łączności (29 ż.)
      • kompania wsparcia (48 ż.) i punkt medyczny (9 ż.)
    • grupa artylerii (ok. 1300 ż)
      • bateria dowodzenia i rozpoznania (82 ż.)
      • dywizjon haubic 152 mm (18 2S3, 241 ż.)
      • dywizjon haubic 122 mm (18 2S1)
      • dywizjon rakietowy (18 BM-21)
      • dywizjon ppanc. (201 ż, 12 armat MT-12, 9 wyrzutni ppk 9P148 o zasięgu 4 km)
      • dywizjon plot. (276 ż.)
        • 1-2 baterie rakiet (po 6 Strzała-10)
        • 0-2 baterie artyleryjskie (po 4-6 ZSU-23-4)
        • bateria przenośnych zestawów plot (54 szt., 36 ż.)
        • bateria radiolokacyjna
    • kompania rozpoznawcza (z 2 plutonami rozpozn., plutonem rozp. techn., 85 ż)
    • kompania snajperów (36 ż., 2 plutony)
    • oddział łączności (144 ż.)
    • kompania wre,
    • kompania radiolokacyjna,
    • grupa inżynieryjna (2 kompanie, razem 131 ż.)
    • kompania chemiczna (50 ż.)
    • batalion wsparcia materiałowego (355 ż.)
    • batalion remontowy (219 ż.)
    • kompania medyczna (46 ż.)
    Taka brygada (podobnie jak pancerna) wystawia na czas W 2 batalionowe grupy taktyczne [1,2].

    Siły Powietrzne liczą 36 tys. żołnierzy i dysponują 160 samolotami bojowymi, w tym 72 (z tego sprawne 22, w tym 7 UB) MiG-29 (w tym 4 zmodernizowane do wersji MU, obejmującej m.in. GLONASS i poprawiony o 20% zasięg radaru), 36 (20) Su-27, 28 (16) Su-25 (w tym 8 zmodernizowanych o GLONASS), 24 (8) Su-24M, 12 (4) Su-24MR, uzbrojone w rakiety kierowane przeciw celom powierzchniowym Ch-25, Ch-29, Ch-59, przeciwradiolokacyjne Ch-25MP i Ch-58 oraz do walki powietrznej R-27, R-60 i R-73. Średni nalot roczny to 40-50 godzin. Podstawowym systemem przeciwlotniczym jest S-300PS (z 1985 roku, stosunkowo łatwy do zakłócenia, jak fińskie Buk-M1 z 1984).

    Marynarka Wojenna liczy 15 tys. żołnierzy. W jej skład wchodzi Centrum Obrony Wybrzeża, któremu podlega 36. Samodzielna Brygada Obrony Wybrzeża i Samodzielna Grupa Artylerii Brzegowej - razem około 3 tys. żołnierzy, 40 czołgów T-64BW, 199 bojowych wozów opancerzonych (w tym 74 BWP-2 i 10 BWR-1K, prawie 50 BTR-80) i 54 systemów artyleryjskich kalibru ponad 100 mm (D-30, BM-21, 2S12). Prawdopodobnie większość tych sił została jednak utracona w trakcie działań separatystycznych na Krymie.

    W/w siły uzupełniają stworzone w 2012 roku Wojska Wysokomobilne z 6 tys. żołnierzy, 260 pojazdami i 90 systemami artyleryjskimi kalibru ponad 100 mm. Obejmują 2 brygady aeromobilne (95. Żytomierz), 1 brygadę pow.-des. (25. Dniepropietrowsk) i 1 pułk aeromobilny (80. Lwów).

    Źródła:
    1. Strona internetowa ukraińskiego MON, a szczególnie Biała Księga 2011, 2012 i 2013.
    2. S. Iwanowski "Siły zbrojne Ukrainy i Białorusi"
    3. Jane's Armies nr 29 
    4. Military Balance 2011 
    5. http://mil.in.ua/forum/viewtopic.php?f=15&t=45  
    6. P. Butowski "Siły Powietrzne Ukrainy" w Lotnictwo 12/2013
    7. S. Zagadyński "Ukraińskie siły powietrzne" w Lotnictwo 5/2014.  
    8. Informacja Washington Post na temat konfliktu rosyjsko-ukraińskiego
    9. NTW 8/2014

    czwartek, 1 grudnia 2011

    Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej w Okręgu Kaliningradzkim

    Wojska lądowe (w sensie bojowym, bo formalnie podległe dowództwu Floty Bałtyckiej) wchodzą w skład 11. Korpusu Armijnego:
    Rosyjski BMP-2, fot. MO Rosji


    • Jednostki bojowe (i potencjalnie bojowe):
      • 7. samodzielny pułk strzelców zmotoryzowanych - Kaliningrad, ul.Emelianowa,BMP-2, 2S3, moździerze holowane 120 mm 2B16, 9 Tunguska, 18 Igla
      • pułk czołgów - Gusiew
      • 79. samodzielna brygada strzelców zmotoryzowanych - Gusiew, 41 T-72, 123 BMP-2 (inne źródła mówią o BTR-70/80), 18 2S3 (wg innych 2S1), 18 2B16, 9 Szturm, 6 Tunguska, 6 Strzała-10, 36 Igła, BM-21, 9K33 Osa, w składzie:
        • 319. samodzielny batalion piechoty zmotoryzowanej, 
        • 377. samodzielny batalion piechoty zmotoryzowanej, 
        • 386. samodzielny batalion piechoty zmotoryzowanej, 
        • 102. samodzielny batalion czołgów, 
        • 45. samodzielny dywizjon artylerii haubic,
        • 483. samodzielny dywizjon rakietowej obrony przeciwlotniczej.
      • 336. samodzielna brygada piechoty morskiej - Bałtyjsk, 4000 ż, 134 BTR-80 (zastępowane od 2013 przez BTR-82A ze stabilizowaną armatą 30 mm), 59 MT-LB, 18 2S1, 22 2S9, 9 Konkurs-M, 18 Fagot-M, 9 Szyłka, 10 S-10, 45 Igła, BM-21, w składzie:
        • 877. samodzielny batalion piechoty morskiej, 
        • 878. samodzielny batalion piechoty morskiej, 
        • 879. samodzielny batalion piechoty morskiej, 
        • 1592. samodzielny dywizjon artylerii samobieżnej, 
        • 1612. samodzielny dywizjon artylerii, 
        • 742. batalion rozpoznawczy, 
        • 1618. samodzielny dywizjon rakietowo-artyleryjski obrony przeciwlotniczej.
      • 229. centrum szkoleniowe Saturn - Gwardiejsk, 50 T-72, 100 BTR, 24 BMP, 10 2S1, 1 2S3, D-30
      • Rosja planuje powstanie nowej brygady strzelców, nie można wykluczyć że na bazie 7 pułku.
    • Wsparcie artyleryjsko-rakietowe:
      • 244. brygada artylerii - Kaliningrad, ul. Gorkiego, 36 dział holowanych 152 mm 2A36, 18 BM-21,
      • 152. samodzielna brygada rakiet - Czerniachowsk, 12-18 Toczka-U (do 2016 mają je zastąpić rakiety Iskander), 2 dywizjony po 3 baterie po 2 wyrzutnie,
      • 24. samodzielny pułk przeciwlotniczy - Kaliningrad, 32 Tor,
      • 25. samodzielny brzegowy pułk rakietowy - 3 baterie mobilnych kompleksów rakietowych klasy woda-woda P-35 Redut, każda po 3 kompleksy startowe z 1 pociskiem o zasięgu do 270 km.
    • Oddziały specjalnego przeznaczenia:
      • 1. oddział (batalion) rozpoznawczy specjalnego przeznaczenia - Zielenogradsk
      • 561. samodzielny morski punkt rozpoznania (Spetsnaz) - Parusnoje
    • Wsparcie inżynieryjne:
      • 73. batalion mostowy - Gorodkowo
      • 127. samodzielny morski batalion inżynieryjny - Primorsk
      • 37. samodzielny batalion inżynieryjno-saperski - Mamonowo
      • 9. samodzielna kompania ochrony przed bronią masowego rażenia - Kaliningrad
    • Służby łączności i walki elektronicznej:
      • 135. samodzielny batalion łączności - Kaliningrad
      • 214. samodzielny pułk walki elektronicznej - Kaliningrad i Jantarnyj
      • 245. samodzielny oddział (batalion) radiowy specjalnego przeznaczenia (wywiadu elektronicznego) - Gwardiejsk 
    • Składy:
      • 2574. baza amunicji - Rjabinówka
      • 2676. skład amunicji - Cherepanowo
      • 42. arsenał GRAU (rakiet i artylerii) - Ładuszkin
      • 169. skład amunicji lotniczej - Kremnewo 
      • 168. skład - Polessk
    W kontekście składów należy zauważyć że wg Military Balance 2010 na terenie obwodu znajdowało się 13 tys. żołnierzy, 811 czołgów, 1239 wozów opancerzonych oraz 345 systemów artyleryjskich, w tym 18 taktycznych rakiet balistycznych. Szczególnie ważna wydaje się mała ilość artylerii. Rosyjska brygada zmechanizowana w pełni rozwinięta powinna mieć 78 systemów artyleryjskich kalibru ponad 100 mm. A to oznacza, że ilość artylerii w Okręgu pozwoli na rozwinięcie 7. pułku, 79. brygady i 229. w pełne brygady, ale poza tym ledwo starczy sprzętu dla istniejących jednostek piechoty morskiej i artylerii. Dlatego dalszego rozwinięcia bym się nie spodziewał. Zasoby ludzkie dla rozwinięcia mogą być znajdowane w Okręgu lub transportowane z kontynentu, szczególnie z lepiej wyszkolonych i sprawdzonych w walce wojsk powietrzno-desantowych. Warto również zauważyć, że poza BTR-82A, w/w jednostki używają starszych typów sprzętu.

    A przy okazji dygresja odnośnie ćwiczeń z grudnia 2014 roku. Flota Bałtycka ma tylko 54 okręty, ale oprócz niż ponad 100 jednostek pomocniczych. W sumie razem załogi okrętów liczą 3374 marynarzy. A na pewno oprócz sił na okrętach konieczne byłyby siły brzegowe, choćby zaangażowane w planowanie czy rozładunek. Więc blisko połowę wymienionych 9 tys. ż. powinna obejmować MW. Z innych Flot okręty nie zdążyłyby do Kaliningradu dopłynąć. 

    W trakcie manewrów ćwiczone są scenariusze przebijania się na Białoruś przez terytorium Litwy. Jednostki bojowe utrzymują wysoką gotowość operacyjną (potrzebują zaledwie kilku dni do osiągnięcia pełnej gotowości). Poborowi stanowią ponad 55% stanów osobowych.

    Siły Powietrzne (w tym podległe dowództwu Floty Bałtyckiej):
    • Jednostki lotnicze:
      • 7. Grupa Powietrzna 7000. Bazy Sił Powietrznych - Czkałowsk, 24 Su-27, 20 Mi-24/35, Mi-8
      • 8. Grupa Powietrzna 7000. Bazy Sił Powietrznych - Czerniachowsk, 16 Su-24, 2 zestawy po 3 bsl Forpost (IAI Searcher II),
      • Grupa Powietrzna 7052. Bazy Sił Powietrznych - Chrabrowo, Mi-8, An-2
      • Samodzielny Dywizjon Transportowy - Czkałowsk, 8 An-24/26, Mi-8, 2 An-12, An-2
      • Samodzielny Dywizjon Śmigłowców Walki Podwodnej - Donskoje, Ka-27
    • Jednostki przeciwlotnicze (poza S-400 najnowsze technologicznie z 1985 roku, stosunkowo łatwy do zakłócenia, jak fińskie Buk-M1 z 1984):
    • Jednostki wsparcia:
      • 82. samodzielny batalion łączności sił powietrznych - Kaliningrad 
    Średni nalot pilotów wynosił w 2008 roku 60-65 godzin rocznie, w 2011 już 90, a w 2012 średnio 125. Natomiast bardzo niska jest sprawność sprzętu - w 2013 bojowego jest oceniana na 49%.

    Należy przypomnieć, że na obszarze Obwodu prawdopodobnie od wielu lat znajdują się niewielkie składy artyleryjskiej amunicji jądrowej z lat pięćdziesiątych i taktycznych głowic jądrowych do wyrzutni SCUD. Można spotkać się z deklaracją rosyjską że rejon bałtycki pozbawiony jest broni jądrowej. Plany dotyczące umieszczenia rakiet Iskander w Okręgu na razie nie są realizowane.

    W 2009 roku wznowiono kontakty na poziomie Szefów Sztabów Generalnych Federacji Rosyjskiej i Polski.

    W 2012 roku Flota Bałtycka otrzymała pierwszy zwiadowczy statek bezzałogowy Grusza, z możliwością obserwacji z odległości 10 km. Ale w zakresie latających bezzałogowców Rosja silnie modernizuje swoje SZ - w latach 2009-13 nabędzie około 30 bsl o zasięgu 150 km i kilkadziesiąt o zasięgu 15 km.

    Źródła:
    1. http://warfare.ru/
    2. http://wikimapia.org/
    3. http://www.ourairports.com/
    4. http://geimint.blogspot.com/
    5. http://www.batory.org.pl/ftp/program/forum/rap1pl.rtf
    6. Polska Zbrojna 49/2009
    7. Jane's World Armies Nr 29 (2011) 
    8. Dziennik Zbrojny - Rosyjskie siły zbrojne w Kaliningradzie